Groningers profiteren het meest van Europese subsidies, Friezen het minst

• Hugo van der Parre en Ben Meindertsma

Groningen profiteert het meest van Europese subsidies, Friesland en Drenthe het minst. Bedrijven, onderwijsinstellingen en overheden in de provincie Groningen kregen in de afgelopen vijf jaar samen meer dan vijfhonderd euro per inwoner aan Europese subsidies toegekend. Dat is vier keer zoveel als in Friesland.

Dat blijkt uit een analyse van adviesbureau ERAC op verzoek van de NOS.

Nederlands ontving tot nu 4,9 miljard euro aan subsidies voor projecten uit de Europese begroting 2014-2020. Dit kwam terecht bij zo'n 11.000 organisaties en leverde naar schatting 107.000 banen op. Nederland betaalt op dit moment zo'n 7 miljard euro per jaar aan de EU, dat is ongeveer 400 euro netto per persoon.

Bekijk op onderstaande kaart hoeveel geld en banen er in jouw gemeente terechtkomen. Klik op de afbeelding, en klik dan naar rechts om te zien waar dat geld in jouw gemeente aan wordt besteed.

Bijna de helft van de subsidies is bestemd voor wetenschappelijk onderzoek en onderwijs en gaat naar universiteiten en hogescholen. Ongeveer een kwart gaat naar bedrijven, die met name subsidie ontvangen voor innovatie. Nog eens een kwart gaat naar gemeenten en provincies, voor bijvoorbeeld infrastructurele of maatschappelijke projecten.

Asielzoekers en toerisme

Dat er relatief veel geld in Groningen terechtkomt heeft volgens directeur Vincent Ketelaars van ERAC onder andere te maken met de aanwezigheid van subsidietrekkers zoals een universiteit, een academisch ziekenhuis, de grens met Duitsland en het aanmeldcentrum voor asielzoekers in Ter Apel.

Maar wat Groningen volgens hem vooral onderscheidt van andere provincies is dat partijen in Groningen goed samenwerken om problemen in de regio op de kaart te zetten, zoals de aardbeving- en krimpproblematiek. "Dat doen ze heel slim. In Groningen is men goed in programmatisch denken. Ze denken niet in losse projecten, maar in langetermijndoelen waar Europees geld voor beschikbaar is." Daardoor is er bijvoorbeeld Europees geld beschikbaar om toerisme in Groningen te stimuleren.

Sluis Terneuzen

Omdat er vooral voor wetenschappelijk onderzoek veel subsidie beschikbaar is, gaat er relatief weinig geld naar Friesland, Drenthe en Flevoland; provincies zonder universiteit. De uitzondering is Zeeland waar wel veel geld neerdaalt. Dat komt met name door een project in Terneuzen, waar met bijna vijftig miljoen uit Brussel wordt gebouwd aan een sluis, die de haven van Gent beter moet verbinden met de Westerschelde.

Van alle gemeenten steken de universiteitssteden er met kop en schouder bovenuit, vanwege al het geld dat beschikbaar is voor onderzoek en onderwijs. Van de overige gemeenten is Terneuzen koploper, vanwege de eerder genoemde sluis, met 1041 euro per inwoner.

Op de tweede plek staat Westerwolde, de Groningse gemeente waar meerdere opvanglocaties en het aanmeldcentrum voor asielzoekers zijn gevestigd. Dankzij onder andere subsidies die beschikbaar zijn voor immigratie- en integratieprojecten levert dat 830 euro per inwoner op, en bijna 1200 banen.

Ook Heerhugowaard en Heerlen zijn gemeenten waar bovengemiddeld veel subsidiegeld wordt binnengehaald. Volgens de onderzoekers van ERAC weten organisaties in Heerlen - als je kijkt naar het subsidiebedrag, het aantal banen en het aantal verschillende projecten - het beste alle beschikbare potjes aan te spreken. Onderaan de lijst staat Eemnes. Slechts 77.311 euro aan Europees geld belande in deze gemeente. Dat is zo'n 8 euro per inwoner.