Bodycams zorgen voor minder agressie tegen politie
Het gebruik van bodycams leidt tot minder agressie en geweld tegen agenten. Mensen gedragen zich beter en politiemensen voelen zich veiliger, blijkt uit onderzoek dat vandaag wordt gepubliceerd.
Vorige week kondigde minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid aan dat er meer van deze kleine draagbare camera's ingezet gaan worden. Vandaag maakt de politie bekend dat er 2000 bodycams worden aangeschaft, die agenten op straat kunnen dragen.
De camera's zijn waardevol gebleken, zegt de politie na experimenten op ruim dertig plekken. Een van die plekken is Amsterdam, waar het meest uitgebreide onderzoek is verricht. Het onafhankelijke onderzoeksprogramma Politie en Wetenschap keek specifiek of het werk van agenten veiliger wordt.
De politie experimenteert al jaren met bodycams. In deze video zie je bodycambeelden van een arrestatie in 2017:
In Amsterdam probeerden bijna 700 agenten de bodycam uit. Van de agenten die de camera vaak droegen, zei 15 procent zich veiliger te voelen. Bovendien daalde het aantal geweldsincidenten in de teams waar de bodycam werd gebruikt.
Het effect was het grootst bij bedreiging of intimidatie. Het percentage agenten dat daarmee te maken kreeg daalde van 74 naar 57. In de teams waar geen bodycam werd ingezet, bleef dit percentage vrijwel gelijk.
Minder confrontaties
Ook buiten Amsterdam ervaren agenten dat bodycams "deëscalerend" werken, zegt de politie in een eigen evaluatie van de projecten. Burgers werken beter mee, tonen meer respect voor agenten en zoeken minder vaak de confrontatie. Alleen al door de mededeling dat er wordt gefilmd, zouden mensen zich rustiger opstellen.
Maar ook agenten gedragen zich anders: zij passen beter op hun woorden en waarschuwen vaker voor ze ingrijpen. Door de camera zijn ze zich bewuster van hun gedrag en houden ze zich strakker aan procedures.
Ook dat is positief, vindt de politie, want als politiemensen rustiger en voorkomender zijn in hun optreden, heeft dat ook weer zijn weerslag op de mensen op straat.
Averechts
Toch werkt de bodycam soms ook juist averechts. "Zo komt het geregeld voor dat burgers besluiten om zelf ook te gaan filmen", schrijft de politie in de evaluatie. "Deze reactie treedt vooral op bij jongeren." Ook kunnen de politieopnamen leiden tot meer discussie en protest.
Hoewel agenten zelf denken dat bodycams vooral helpen tegen agressie op uitgaansavonden, blijkt dat filmen geen enkel effect heeft op mensen die heel erg dronken zijn of drugs hebben gebruikt. Juist op uitgaansavonden zijn er meer mensen onder invloed.
De politie verwacht dat bodycambeelden ook als ondersteunend bewijs kunnen dienen in strafzaken en wil daar verder mee aan de gang. Op dit moment is het technisch nog niet geregeld dat beelden makkelijk en snel naar het Openbaar Ministerie gestuurd kunnen worden.
Bodycambeelden van uitgaansgeweld in Rotterdam in 2017:
Slechts een enkele agent vindt dat bodycams de privacy schenden van mensen op straat. Wel maken ze zich zorgen over hun eigen privacy. Ze zijn vooral bang dat ze op hun vingers worden gekeken door leidinggevenden.
Terwijl de ene agent graag een bodycam draagt om bij klachten van burgers aan te kunnen tonen dat ze wel degelijk goed hebben gehandeld, voelt de ander zich daar niet prettig bij. "Politiemensen die bewust kiezen om de bodycam juist niet te gebruiken, zeggen dat de opnames een onvolledig en onjuist beeld van hun handelen kunnen geven", staat in de evaluatie. Zij zijn bang dat de opnames tegen hen gebruikt kunnen worden.
Duidelijke instructies en goede voorlichting kunnen helpen om argwaan weg te nemen, denkt de politie. Die zegt ook dat het niet verplicht wordt voor agenten om de bodycams te gebruiken. Ook mogen ze zelf inschatten wanneer het nodig is de camera aan en uit te zetten.