Bouwen in het groen: bittere noodzaak of inbreuk op het platteland?

• Thomas Kusters en Bas de Vries

Nederland staat de komende tien jaar vol steigers en hijskranen. Tot 2030 moeten er 1 miljoen woningen bijkomen, om aan de toenemende vraag te voldoen en om de achterstand van de crisisjaren in te lopen. Maar waar moeten die huizen komen? Mag dat alleen binnen de grenzen van de bebouwde kom? Of is het onvermijdelijk dat er ook in het groene buitengebied wordt gebouwd? Het is een van de grotere thema's in de campagne van de Provinciale Statenverkiezingen.

In een gemeente als Heusden, onder de rook van Den Bosch, vindt de verantwoordelijke wethouder het vooral een theoretische discussie. Heusden is zeer in trek bij woningzoekenden: landelijk gelegen en toch vlakbij de snelwegen A2 en A59, in de economisch florerende driehoek Tilburg-Eindhoven-Den Bosch. Van de 120.000 woningen extra die er in Noord-Brabant nodig zijn volgens de provincie, worden er dit jaar 400 gebouwd in Heusden.

Veldje

Natuurlijk probeert de gemeente als het even kan gebruik te maken van de mogelijkheden die er nog zijn binnen de bebouwde kom, zegt wethouder Mart van der Poel van de lokale partij Heusden één. Neem nou een dorp als Vlijmen: daar komen appartementen boven nieuwe winkels en wordt het beste gemaakt van de sluiting van een kerk en een school. Maar dat levert per project hooguit veertig of vijftig extra huizen op, Niet de honderden waar plaatselijk dringend behoefte aan is.

"Bovendien wil niet iedereen in een appartement wonen", voegt Van der Poel er aan toe. "Gezinnen zoeken meer ruimte. En de mensen in onze kernen vinden het ook niet prettig als ieder onbenut veldje ook weer vol huizen wordt gezet."

'Geen Vinexwijk'

Dus wordt er aan de oost- en westkant van Vlijmen ook druk gebouwd in het buitengebied, Voor een deel is dat in leeggekomen hallen van een voormalig graszadenbedrijf. Elders gaat het om landbouwgrond. Volgens Van der Poel is daar weinig of geen verzet tegen in Vlijmen. "Het gaat ook om niet om complete Vinex-wijken die een grote inbreuk maken op de omgeving. Er hoeven niet allerlei voorzieningen bij te worden gebouwd. Daarvoor kunnen mensen terecht in Vlijmen zelf, wat het dorp ook weer vitaal houdt."

Niet iedereen in de Brabantse provinciale politiek is er blij mee. Bouwen in het groen, daar zijn we tegen", zegt bijvoorbeeld Nico Heijmans van de SP. "We weten pas wat we missen als we het niet meer hebben." De VVD denkt daar anders over. "Wij zijn voor maatwerk; daar bouwen waar het past", legt VVD-statenlid Wilma Dirken uit. "We zijn niet voor het volbouwen van natuurgebieden als de Biesbosch of de Drunense duinen."

Susy-Ann Sleegers is in elk geval tevreden. Vandaag kreeg zij de sleutel van haar nieuwe huis aan de groene buitenrand van Vlijmen: