Het gevaar van Hamza bin Laden: 'Hij roept met het aura van Osama op tot acties'
Maximaal een miljoen dollar: dat bedrag kan verdiend worden met informatie die leidt naar Hamza bin Laden, de zoon van terrorist Osama bin Laden. Hamza wordt door de Amerikanen gezien als de nieuwe leider van terreurbeweging al-Qaida en heeft volgens de VS opgeroepen tot aanslagen. Maar wie Hamza precies is, is een mysterie.
Hij is vermoedelijk geboren in 1989 en was een van de favoriete zoons van de in 2011 gedode Osama bin Laden. En waar een deel van de familie van Bin Laden inmiddels openbaar afstand heeft genomen van zijn ideologie en gedachtegoed, is dat niet van Hamza te zeggen. Hij riep meerdere keren op tot een heilige oorlog tegen het Westen en werd om die reden in 2017 op de terroristenlijst van de VS gezet.
Uit brieven die de Amerikanen vonden op de schuilplek van Osama bin Laden, is op te maken dat Hamza zijn favoriete zoon was en dat hij de opvolger van Osama moest worden. Jarenlang zat Hamza in huisarrest in Iran, waar een deel van de Bin Ladens naartoe waren gevlucht na de Amerikaanse aanval op Afghanistan. Vermoedelijk werd hij in 2010 vrijgelaten. Of hij zijn vader daarna nog heeft gezien, is niet bekend.
Aura
Dat de VS nu een forse beloning uitlooft voor informatie die naar Bin Laden leidt, verbaast Midden-Oostendeskundige Bertus Hendriks van Instituut Clingendael niet.
"Hij heeft zich op internet gemeld met bedreigingen om zijn vader te wreken", zegt hij in het NOS Radio 1 Journaal. "Dat betekent dat hij nog actief is. En dat is nu belangrijk, omdat er de laatste jaren alleen maar gesproken is over IS als terreurbeweging. Nu heeft IS zijn territoriale basis grotendeels verloren. Die hebben alleen nog een gebied in het Syrische Idlib, als laatste bastion van verzet tegen Assad. Maar van al-Qaida is nog wel degelijk activiteit. En als de zoon van Osama met het aura van zijn vader oproept tot acties, dan moet je dat heel serieus nemen."
Volgens de Nederlandse inlichtingendienst AIVD heeft Hamza ook het 'voordeel' dat hij IS niet expliciet heeft bekritiseerd. "De jonge Bin Laden kan mogelijk fungeren als bruggenbouwer en gedesillusioneerde IS-leden en strijders bewegen zich (opnieuw) bij Al Qaida aan te sluiten", staat in een analyse van de dienst over al-Qaida.
Dat er weinig over Hamza bekend is, blijkt ook wel over de onduidelijkheid rondom zijn huwelijk. Vorig jaar kwam naar buiten dat Hamza getrouwd zou zijn met de dochter van Mohammed Atta, het brein achter de aanslag op de Twin Towers in New York op 11 september 2001. Zijn halfbroers zeiden dat tegen de Britse krant The Guardian. En ook de Amerikaanse autoriteiten melden in hun opsporingsbericht dat Hamza getrouwd is met de dochter van Atta.
Maar zelfs over dat bericht bestaat verwarring. Het doorgaans betrouwbare Amerikaanse online-magazine Long War Journal schreef anderhalf jaar geleden dat er helemaal geen concrete informatie is dat Atta überhaupt een kind heeft. Hamza bin Laden zou juist jaren geleden in Iran getrouwd zijn met de dochter van een hooggeplaatste leider van al-Qaida, de Egyptische terrorist Abdullah Ahmed Abdullah. Na de publicatie van The Guardian zei ook nieuwszender Al-Arabiya dat Hamza niet trouwde met de dochter van Atta.
Verstopt
Ook waar Hamza nu zit, is volstrekt onduidelijk. "Het meest waarschijnlijke scenario lijkt mij dat Hamza ergens in het grensgebied tussen Pakistan en Afghanistan zit", zegt deskundige Hendriks van Clingendael. Dat is een gebied waar zijn vader zich ook jarenlang schuilhield. "Daar heeft de regering een stuk minder grip op en is de controle minder scherp." In dat gebied verbleef ook zijn vader Osama jarenlang, tot hij in het Pakistaanse Abbottabad in 2011 werd doodgeschoten.
Soms verstoppen hooggeplaatste terroristen zich echter in grote steden. "Bijvoorbeeld Karachi, in Pakistan", zegt Hendriks. "Maar of dat echt zo is, dat durf ik niet hard te zeggen. Men zal er in ieder geval alles aan doen om de oogappel van Bin Laden zo goed mogelijk te beveiligen tegen bijvoorbeeld een aanval van drones."
De Amerikaanse autoriteiten hebben ook geen idee. Volgens een hooggeplaatste Amerikaanse functionaris kan het ook zo zijn dat hij naar Iran is. "Maar hij kan overal zijn", zei hij in een persconferentie. "Zelfs in Zuid-Centraal Azië."
