Sint-Eustatius komt op stoom, maar niet iedereen ziet het

Een jaar na de bestuurlijke ingreep van Nederland, komt het nieuwe bestuur van Sint-Eustatius eindelijk op stoom. Dat vindt althans Koos Sneek, leider van de Democratische Partij. Hij juichte de Haagse overname van het lokale bestuur vorig jaar niet toe, maar zag geen andere keus. Van de ene op de andere dag werd hij een politicus zonder zetel.

Nederland stuurde de eilandbestuurders weg, ontbond de gekozen eilandsraad en onthief de gezaghebber, zeg maar de burgemeester, van zijn functie. Daarvoor in de plaats is Mike Franco, een voormalige politicus uit Curaçao, als regeringscommissaris neergezet. Hij moet het eiland er weer bovenop helpen.

Rechtsorde

Reden voor de ingreep was de bestuurlijke chaos op het eiland. Een commissie van wijzen oordeelde dat het eilandsbestuur zich niets aantrok van de rechtsorde. Ambtenaren werd opgedragen te luisteren en geen vragen te stellen, bedreiging en intimidatie waren aan de orde van de dag.

Het eiland zelf was en is nog steeds fysiek verwaarloosd. "Maar je ziet langzaam verandering", zegt Sneek. "Franco heeft tijd nodig gehad om in de gaten te krijgen hoe dingen werken op het eiland en wat er precies mis was."

Vertrouwen

De uitvoering van een waslijst aan restauratieprojecten moet het vertrouwen in het bestuur weer terugbrengen. Maar volgens Walter Hellebrand. directeur van Monumentenzorg, is dat wat al te eenvoudig. "Er is teleurstelling bij mensen dat het zo langzaam gaat en nu zien ze cosmetische veranderingen die moeten aantonen dat er wat gebeurt."

Volgens Hellebrand is de politieke leiding vervangen, maar zit het oude bestuursapparaat met al zijn ambtenaren er nog steeds. "De vriendjespolitiek is gebleven." Hij wijst op het schandaal onder Franco, waarbij bouwprojecten door de overheid aan bijklussende ambtenaren waren vergeven.

Verkiezingen

De meningen over de ingreep van Nederland in het eilandsbestuur zijn ook een jaar na dato verdeeld. Maar vriend en vijand zijn het erover eens dat er zo snel mogelijk nieuwe verkiezingen moeten worden uitgeschreven. Hellebrand vindt dat het grootste probleem. "In principe kan deze situatie met een regeringscommissaris eeuwig duren. Het is voor mij niet duidelijk wanneer we het weer goed doen."

"Daar moet de Tweede Kamer over beslissen", zegt Franco. "Ik ga daar niet over. In september gaan we het evaluatierapport bespreken en ik zal er alles aan doen om te zorgen dat die evaluatie gunstig verloopt."

Koos Sneek wil weer terug naar zijn oude plek. "Ik heb er vertrouwen in dat in september alles in orde is en dat staatssecretaris Knops dan nieuwe verkiezingen gaat uitschrijven."

Motief

De regeringscommissaris vindt wel dat de zaken behalve snel, zeer zorgvuldig gedaan moeten worden. "Voordat je overgaat tot een nieuw bestuur, moeten duidelijk zijn dat de plannen die gemaakt moeten worden ook uitgevoerd gaan worden. Dat moet niet afhankelijk zijn van de persoon die er zit."

Franco is niet bang voor een terugkeer naar de oude situatie na eventuele verkiezingen. "We versterken het bestuur en het ambtenarenapparaat op dit moment. De bevolking van Sint-Eustatius zou dan een motief moeten hebben om hun bestuurders te kiezen op basis van kwaliteit en kunde."

Franco kent de Caribische realiteit. "Maar er is na deze ingreep en de bestuurlijke versterking geen reden meer om een proteststem te laten horen."