Primeurs in Oscar-land met nominaties voor Black Panther en Roma

Vandaag werden de nominaties voor de Academy Awards, beter bekend als de Oscars, gepresenteerd. De films Roma en The Favourite voeren samen de lijst aan met 10 nominaties, waaronder die voor Beste Film.

De nominaties voor de 91ste van de Oscars kennen twee opvallende primeurs: zo is Black Panther de eerste superheldenfilm ooit die is genomineerd voor Beste Film.

"Over de film werd al veel gesproken in aanloop naar de Oscars", zei Noa Johannes, filmkenner van NPO 3 in het radioprogramma Nieuws en Co. "Ze waren zelfs van plan om een hele nieuwe categorie in het leven te roepen om ook zo'n film te kunnen belonen, maar daar kwam veel kritiek op. Uiteindelijk is de film nu in dit rijtje van Beste Film terechtgekomen. Dat is wel een revolutie op zich."

Superheldenfilms werden ondanks lovende kritieken niet eerder genomineerd voor 's werelds meeste prestigieuze filmprijs. Een kentering was er in 2008 toen Batman-film The Dark Knight geen nominatie voor Beste Film in de wacht sleepte, waar veel kritiek op kwam. De film was wel genomineerd voor acht andere categorieën, waarvan er ook twee werden gewonnen: die voor Beste Geluidseffecten en die voor Beste Mannelijke Bijrol voor Heath Ledger als The Joker.

Na The Dark Knight werd het aantal films dat genomineerd kon worden voor een Oscar uitgebreid. Het ging eerst van 5 naar 10 en is inmiddels variabel. De uitbreiding was bedoeld om ruimte te scheppen voor andere films dan de usual suspects; meestal de dramafilms van de grote filmproducenten. Met name commerciële blockbusters zouden nu de prijs moeten kunnen winnen.

Toch zorgde de stap er niet voor dat de titel Beste Film naar verrassende films of blockbusters ging. Zo wonnen Harry Potter and the Deathly Hallows Part 2, James Bond-film Skyfall en Star Wars: The Force Awakens, ondanks lovende kritieken de prijs voor Beste Film de afgelopen jaren niet.

Vorig jaar werd daarom voorgesteld om ook een prijs in de categorie Meest Populaire Film uit te reiken. Dat idee werd snel weer losgelaten na kritiek dat dit een prijs zou zijn voor minderwaardige films. Waarom zou bijvoorbeeld een superheldenfilm niet ook Beste Film kunnen zijn?

De ongeveer 8000 leden van de organisatie achter de Oscars denken er met de nominatie voor Black Panther blijkbaar ook zo over. Zij stemmen over zowel de nominaties als de uiteindelijke winnaars.

Roma eerste niet-Engelse film

Een andere bijzondere nominatie dit jaar is Netflix-film Roma. "Het is inhoudelijk een bijzondere film, hij is in zwart-wit geschoten, het is een Mexicaanse film en er wordt geen Engels gesproken", zegt Johannes.

Het is voor het eerst dat een film die speciaal voor een streaming-platform is gemaakt, een nominatie krijgt als Beste Film. Overigens is de film, alhoewel heel beperkt, ook in een aantal bioscopen te zien.

Op de nominatie van Roma is wel wat kritiek. Zo zei regisseur Steven Spielberg vorig jaar dat de Netflix-films moeten worden gezien als tv-films en eerder in aanmerking moet komen voor een Emmy (een prijs voor series en tv-producties) dan voor een Oscar.

Wie de prijs voor Beste Film daadwerkelijk gaat winnen horen we pas 24 februari. Wel zijn er al aanwijzingen, zegt Johannes: "De prijs gaat naar de producenten van de film en niet zozeer naar de regisseur. Wat dat betreft is de Producers Guild Awards (PGA) een goede graadmeter voor welke film de prijs gaat winnen. En daar heeft Green Book gewonnen. Die zou dus zomaar ook de Oscar kunnen gaan krijgen."

Van de 29 films die de belangrijkste PGA-prijs kregen, wonnen er 20 ook de prijs voor Beste Film bij de Academy Awards. Vorig jaar waren beide prijzen voor The Shape of Water.