Klimaatakkoord zonder CO2-heffing industrie

• Rob Koster

  Economieverslaggever

Er komt vooralsnog geen algemene CO2-heffing voor de industrie, maar een boetesysteem voor bedrijven die geen adequaat verduurzamingsplan hebben of zich hier niet aan houden. Dat is afgesproken in de onderhandelingen over het klimaatakkoord dat morgen gepresenteerd wordt.

Verder moet de industrie meer bijdragen aan de subsidiepot Stimulering Duurzame Energie, waaruit bedrijven ook zelf weer subsidie kunnen krijgen.

De milieubeweging is woedend over het uitblijven van de algemene CO2-heffing voor de industrie en dreigt de onderhandelingen te verlaten.

Bonus-malusregeling

In plaats van de CO2-heffing is gekozen voor een bonus-malussysteem. Goed gedrag wordt beloond en slecht gedrag bestraft. De subsidieregeling waaruit nu onder meer zonneweides en windmolenparken worden gefinancierd, wordt uitgebreid.

De nieuwe stimuleringsregeling SDE++ wordt opengesteld voor subsidiëring van maatregelen voor CO2-reductie in de industrie. Bedrijven betalen hier aan mee via een hogere energiebelasting (ODE-heffing). In feite is dit een vermindering van de korting op de zogenoemde grootverbruikersbelasting voor de industrie.

De industrie betaalt in Nederland een fractie van wat huishoudens voor aardgas betalen, een overblijfsel van de vroegere industriepolitiek waarmee het bedrijfsleven gesteund werd met goedkoop Gronings aardgas.

550 miljoen

"Het budget ten behoeve van CO2-reductie in de industrie via SDE++ komt in 2020 beschikbaar", staat in het laatste conceptwerkdocument van 18 december. "Het budget loopt geleidelijk op naar indicatief 550 miljoen euro in 2030."

Het is de bedoeling dat bedrijven met de beste CO2-reductieplannen de meeste financiële steun krijgen. De boetes die bedrijven moeten betalen als ze niets of te weinig doen, gaan naar de subsidiepot, zodat anderen er hun voordeel mee kunnen doen. Ook het opvangen en onder de grond stoppen van CO2 en hergebruik kunnen worden gefinancierd uit de nieuwe regeling.

De grote bedrijven die samen verantwoordelijk zijn voor driekwart van de industriële uitstoot van CO2 moeten volgend jaar al formuleren hoe ze hun aandeel in de CO2-reductie willen realiseren. In 2020 zal de overheid die plannen beoordelen en bedrijven bestraffen die tekortschieten. Overigens betekent dit alles niet dat de discussie over de CO2-reductiemaatregelen voor de industrie helemaal verstomd is.

Milieubeweging dreigt klimaatakkoord te verlaten

De milieuorganisaties die twee weken geleden al aangaven niet genoeg resultaat te zien om hun handtekening te zetten, dreigen nu dus weg te lopen. Ze vinden dat het bedrijfsleven ten onrechte geen CO2-heffing opgelegd krijgt en dat er veel te veel geïnvesteerd wordt in de opvang en opslag van CO2, in plaats van in vermindering van de uitstoot.

Verder vrezen Greenpeace en Natuur & Milieu dat er aan de verschillende klimaattafels veel meer biomassa wordt ingezet dan er beschikbaar is. Dat zou tot ernstige milieuschade in binnen- en buitenland kunnen leiden vanwege ontbossing.

Gisteren zaten Natuur & Milieu, Greenpeace en Milieudefensie nog om de tafel met klimaatminister Wiebes. Vandaag wordt er nog druk onderhandeld in een poging om teksten te veranderen en aan te scherpen.

Vanavond topoverleg coalitie

D66 pleit net als de milieubeweging voor een nationale CO2-heffing voor de industrie. Ook verschillende onderzoekbureaus en sinds kort ook De Nederlandsche Bank willen die heffing.

Het kabinet kwam in reactie op de hoofdlijnen van het klimaatakkoord met de aankondiging dat er volgend jaar als stok achter de deur wetgeving ontwikkeld wordt om zo'n nationale CO2-heffing mogelijk te maken .

De industrie lijkt zich hier vooralsnog met succes tegen te verzetten, maar de voorstanders van heffing hebben het nog niet helemaal opgegeven.

Vanavond komen ministers, fractievoorzitters en fractiespecialisten van de coalitiepartijen nog een keer bijeen om onder leiding van premier Rutte de laatste puntjes van het klimaatakkoord op de i te zetten. Morgenochtend wordt het klimaatakkoord nog besproken in het kabinet en aan het eind van de ochtend verwacht men het te presenteren.