'Volksgezondheid wereldwijd in gevaar door klimaatverandering'
De klimaatverandering vormt een onaanvaardbaar risico voor de gezondheid van mensen, overal ter wereld. Dat staat in het rapport The Lancet Countdown 2018. De internationale versie is opgesteld door wetenschappers van 27 internationale topuniversiteiten van alle continenten, de Verenigde Naties en internationale agentschappen.
Dit jaar hebben Nederlandse wetenschappers van de acht academische ziekenhuizen en de verpleegkundigenorganisatie V&VN het rapport, dat sinds 2015 verschijnt, vertaald naar de Nederlandse situatie.
"Het is natuurlijk heel moeilijk om precies aan te geven hoeveel doden het gevolg zijn van klimaatverandering en milieuvervuiling", zegt Peter Blankestijn, internist in het UMC Utrecht en eerste auteur van de Nederlandse versie van The Lancet Countdown 2018. "Maar het gaat om veel slachtoffers."
Welzijn van mensen
"Zo langzamerhand zijn er steeds concretere voorbeelden van", zegt Blankestijn. "De warme zomer bijvoorbeeld heeft onder kwetsbare mensen zoals ouderen geleid tot meer ziekenhuisopnames. In andere delen van de wereld leidt het tot allerlei infectieziekten, bijvoorbeeld cholerasoorten kunnen zich beter handhaven doordat de watertemperatuur stijgt."
De Nederlandse wetenschappers komen op basis van The Lancet Countdown 2018 tot een serie aanbevelingen. Overheden op alle niveau's moeten volgens de wetenschappers bij alle grote projecten meewegen wat de effecten ervan op de volksgezondheid zijn. Niet het verminderen van het aantal en de ernst van ziektegevallen moet daarbij voorop staan, maar het vergroten van het welzijn van mensen.
Klimaat en gezondheid moet bij alle medische opleidingen ook zo snel mogelijk worden opgenomen in het lesprogramma. Verder moet er een systeem komen om systematisch de milieuvoetafdruk en de hoeveelheid afval van de zorginstellingen te meten en te verkleinen. "Het hele rapport is ook een grote oproep aan onszelf. We moeten veel duurzamer gaan werken en dat gaat grote gevolgen hebben", zegt Blankestijn.
Hij noemt als voorbeeld onder meer zijn dagelijkse spreekuur. "Ik zie daar allerlei patiënten voor controles die ze prima zelf thuis kunnen doen, bijvoorbeeld met een smartwatch. Dat scheelt veel reizen naar het ziekenhuis en dus vervuiling. Het ziekenhuis als gebouw gaat in de toekomst voor veel minder patiënten een rol spelen."
Het voornemen om alle kolencentrales in 2030 gesloten te hebben, verdient niet alleen ondersteuning, maar moet ook nauwlettend gevolgd worden zodat het ook echt werkelijkheid wordt.
Hitte
Ook moet er meer gedaan worden om gezonde, duurzame vormen van transport zoals fietsen, lopen en elektrische voertuigen te stimuleren. Die verminderen de luchtvervuiling en de uitstoot van broeikasgassen. Bovendien moeten de opbrengsten daarvan in termen van gezondheid worden uitgerekend en meegewogen bij het maken van plannen en het nemen van besluiten.
Ten slotte bevelen de Nederlandse wetenschappers aan om in stedelijke gebieden meer groene ruimte voor recreatie aan te leggen. De bedoeling daarvan is het terugdringen van de schadelijke effecten van hitte(golven) op stadsbewoners.
