Schaakwereld herkent in Caruana de geniale trekken van legende Fischer
Waar in de Verenigde Staten normaal gesproken veel aandacht is voor sporten als American football, honkbal en basketbal, wordt er deze dagen ook gelet op het schaken.
Dat heeft alles te maken met de tweekamp om de wereldtitel tussen de 26-jarige Amerikaan Fabiano Caruana en de 27-jarige Noor Magnus Carlsen. Al sinds 2013 is de titel in het bezit van Carlsen. Tussen 9 en 28 november zullen twaalf partijen gespeeld worden waarin Caruana mag proberen de hegemonie over te nemen.
De laatste Amerikaan die zich tot wereldkampioen liet kronen, was de legendarische Bobby Fischer. De grootmeester uit Brooklyn, New York, door velen beschouwd als de grootste schaker uit de geschiedenis, had tussen 1972 en 1975 de wereldtitel in bezit.
In de VS hoopt men dat de geschiedenis zich zal herhalen. Niet alleen vertoont Fabiano Luigi Caruana aan het bord dezelfde geniale trekken als zijn legendarische landgenoot, ook groeide hij net als Fischer op in Brooklyn en maakten beiden in die New Yorkse wijk kennis met het schaakspel.
Het verhaal van Caruana's opmars in de schaakwereld laat zich vertellen als een klassiek voorbeeld van de American Dream. Vijf jaar oud was Caruana toen hij voor het eerst plaatsnam achter een schaakbord. Niet zozeer omdat hij graag wilde schaken, maar vooral omdat zijn moeder dacht dat hij daar wat rustiger van zou worden en zich daardoor beter zou kunnen concentreren op school.
Vrijwel onmiddellijk kwam zijn talent aan het licht. Nadat zijn eerste leermeesters hem de beginselen hadden bijgebracht, draaiden de rollen al snel om en wist Caruana zijn mentoren tactische varianten en inzichten bij te brengen die zij zelf nog niet hadden ontdekt of doorgrond.
Binnen een jaar won de kleine Caruana zijn eerste toernooien. Tegenstanders die vaak minstens acht jaar ouder waren, keken radeloos naar de stellingen die het wonderkind op het bord wist te toveren en konden uiteindelijk slechts vol bewondering hun meerdere erkennen in hem. Al snel was Amerika te klein voor de jonge Caruana.
Om hun zoon de kans te bieden zijn schaakspel verder te ontwikkelen besloten de ouders van Caruana te verhuizen naar Spanje. Twaalf jaar was hij toen. In Spanje kon hij les krijgen van betere leraren en competitie gaan spelen op een hoger niveau. Dat alles deed hij onder de Italiaanse vlag omdat zijn moeder van Italiaanse origine is.
Samen met zijn vader reisde Caruana van toernooi naar toernooi. In totaal spendeerden zijn ouders een kleine 100.000 euro aan schaakopleidingen van hun zoon. En die investering is bepaald geen weggegooid geld gebleken.
Op 15-jarige leeftijd werd Caruana de jongste grootmeester in de geschiedenis van de Verenigde Staten en Italië. Inmiddels woont hij ook weer in zijn geboorteland, in St. Louis om precies te zijn, de schaakstad van het land. Volgens de Nederlandse grootmeester en schaakjournalist Paul van der Sterren wordt Caruana in zijn huidige woonplaats reeds op handen gedragen.
"En als Caruana wereldkampioen wordt, is hij onmiddellijk een megaster in Amerika, het land waar succes van groot belang is", meent Van der Sterren. "Een wereldtitel zal het schaken een enorme impuls geven in Amerika."
