Marokkanen te laat, maar in beleving op tijd, voor protest tegen zomertijd

• Willemijn de Koning

  correspondent Marokko

Verwarring vanochtend in Marokko: de mobieltjes lieten 09.00 uur zien, de Greenwich Mean Time (GMT), maar het was eigenlijk 10.00 uur. De Marokkaanse regering had vrijdag aangekondigd vanaf nu permanent de zomertijd te willen aanhouden. Door dat last minute-besluit hadden mobieltjes de tijd vaak niet automatisch aangepast. Het gevolg: iedereen was te laat op het geplande protest tegen de tijdswijziging.

Om 10.00 uur vanochtend, toen dat protest had moeten beginnen, was op het plein Mohammed V in Casablanca alleen een aantal duiven te zien. De betogers kwamen allemaal pas minstens een uur later aanlopen, terwijl ze in hun beleving mooi op tijd waren. Op het plein ontstond gelijk weer discussie over de tijd. Hoe laat was het nu? GMT+1, zomertijd, was het antwoord. Die geldt nu het hele jaar.

Het besluit van Marokko om GMT+1 aan te houden, moet vooral de handel met Europa stimuleren, zegt de minister van Publieke Diensten Mohamed Benabdelkader. Veel Marokkanen hebben hier geen boodschap aan en zijn gefrustreerd. In Casablanca, Agadir en Tanger worden zelfs protesten en petities tegen dit besluit georganiseerd.

Scholen

"We doen ook zaken met de Verenigde Staten en Azië, dat zorgt toch ook niet voor problemen?", vraagt Oussama zich af. Hij organiseert het protest in Casablanca en ziet op tegen de winterdagen in de zomertijd. "Ik heb kinderen die ik om 08.00 uur op school moet afleveren. Hoe ga ik dat doen in het pikkedonker?" Andere ouders maken zich daar ook zorgen over, vooral als hun dochters alleen naar school moeten in afgelegen gebieden.

Om die kritiek voor te zijn heeft de regering samen met de tijd ook de openingstijden van overheidsinstanties en scholen aangepast. Iedereen begint pas om 09.00 uur, waar dat eerst 08.00 uur was. Volgens lerares Hossnia is dat ook geen goed idee. "Kinderen zijn gewend aan 08.00 uur en moeten zich nu aanpassen, dat is lastig voor ze." Sefrioui denkt bovendien dat niet overal de begintijd meeverandert. "Op een privéschool, waar mijn kind les heeft, zullen ze zich daar niets van aantrekken." Of dat echt zo zal zijn, moet nog blijken.

Op Facebook tonen 160.000 mensen hun sympathie met Sefrioui's actie door op 'aanwezig' of 'geïnteresseerd' te klikken, maar uiteindelijk komt maar een handjevol mensen echt opdagen. Er zijn genoeg Marokkanen voor wie de tijdsverandering niets uitmaakt. "Laten we ons bezighouden met echte problemen in het land", aldus de Marokkaanse Mounia.

Er zijn ook Marokkanen die het besluit toejuichen. "Vroeger, als ik vroeg hoe laat het was, vroeg iedereen me eerst of ik de oude of nieuwe tijd bedoelde. Er was dus veel verwarring. Nu is er gewoon één tijd, lekker makkelijk", reageert Latifa in Rabat. "Prima, maar houd dan de Greenwich-tijd aan, niet de zomertijd", strubbelt haar vriendin tegen.

Ramadan

Marokko verzette meestal vier keer per jaar de klok: twee keer voor de zomer- en wintertijd en twee keer in verband met de ramadan. Door de zonsondergang in de ramadan te vervroegen kunnen mensen eerder stoppen met vasten. In de ramadan kan de overheid de tijd nog steeds verzetten, zoals het de voorgaande jaren ook is gedaan.