Van 'maanmannetjespakken' tot mAb114: de (nieuwe) wapens tegen ebola
Henk Hoff mag niemand aanraken. "Geen handen schudden, geen schouderklopje: dit is voor ons een no-touch-mission", zegt de Nederlander, die voor het Rode Kruis het ebolavirus in Congo bestrijdt.
Behalve de traditionele hulpverlening, preventie, voorlichting en vaccinaties, zijn er ook nieuwe manieren om het dodelijke virus te bestrijden. Zoals experimentele behandelingen met futuristisch klinkende antistoffen als Remdesivir, Zmapp en mAb114. Die nieuwe medicijnen lijken te werken en dat is hard nodig in Congo.
Hoewel de groei van het aantal nieuwe besmettingen stagneert, is er volgens de WHO beslist nog geen reden voor opluchting. Want vlak bij het getroffen gebied woedt een strijd tussen rebellen en het regeringsleger. Daar is het te onveilig voor artsen en reddingswerkers.
"De komende zeven tot tien dagen zijn daarom cruciaal", zegt WHO-woordvoerder Tarik Jasarevic tegen de NOS. "We moeten de uitbraak onder controle hebben voordat het zich verspreid naar de plekken waar we niet kunnen komen."
Benieuwd wat ebola precies is en waarom het steeds terugkomt? Kijk dan deze uitlegvideo:
Een medicijn tegen ebola is er nog niet, wordt in het bovenstaande filmpje verteld. Maar de experimentele middelen mAb114, Remdesivir, Zmapp kunnen mogelijk de revolutionaire doorbraak zijn die de ziekte kan genezen.
Negentien patiënten in Congo kregen een van deze medicijnen en vijf personen zijn inmiddels genezen. Het klinkt veelbelovend, maar volgens Hanneke Schuitemaker, hoogleraar virologie (AMC), is het nog te vroeg om conclusies te trekken.
'Vooruitgang'
"Het zou spontaan gebeurd kunnen zijn", zegt Schuitemaker. Patiënten kunnen namelijk herstellen van het dodelijke virus. Goed hydrateren kan daarbij helpen, maar geen enkele verzorging biedt de garantie van genezing.
Ook WHO-woordvoerder Jasarevic benadrukt dat het nog niet te zeggen valt of het vijftal specifiek door de behandeling nu vrij is van ebola. "Het lijkt een grote vooruitgang, maar we weten simpelweg nog niet of de patiënten wel genezen zijn door de medicijnen."
Controleonderzoek moet duidelijk maken of de drie medicijnen echt de oorzaak waren van het herstel. Het zou bijvoorbeeld ook een placebo-effect kunnen zijn.
Behalve mAb114, Remdesivir en Zmapp zijn er nog twee andere experimentele behandelingen ingezet in Congo. Ze worden alleen toegediend als patiënten er zelf toestemming voor geven. Er geldt een strikt protocol voor het vastleggen van de resultaten.
En de vaccinaties?
De WHO laat weten dat er nu 4645 hulpverleners en naasten van ebolapatiënten zijn gevaccineerd. Zo'n prik is bedoeld om verspreiding van het virus te voorkomen. En met succes: iedereen die het vaccin heeft gehad, maakt het volgens de Wereldgezondheidsorganisatie goed.
De VN-organisatie zegt dat bijna alle reddingswerkers en artsen zijn gevaccineerd. Desondanks raakte afgelopen vrijdag nog een arts besmet met het dodelijke virus.
Rode Kruis-medewerker Henk Hoff is niet gevaccineerd, maar is niet heel bang om de ziekte op te lopen. "Dat komt omdat we niet direct met patiënten aanraking komen", zegt hij in het NOS Radio 1 Journaal. Hij raakt zoals eerder gezegd überhaupt niemand aan. "En we ontsmetten alles eerst met chloorwater."
De Nederlander helpt bij de coördinatie van de hulpactie en geeft publieke voorlichting. Hij legt inwoners van het gebied uit wat ze kunnen doen om besmetting te voorkomen.
Het Rode Kruis begeleidt bijvoorbeeld ook nabestaanden van slachtoffers bij het veilig houden van een begrafenis. Want het is een lokaal gebruik om de overledene of kist nog een laatste keer aan te raken.
"Dat is precies het gevaar", zegt Hoff. "Na het overlijden is het lichaam heel besmettelijk." Alleen na ontsmetting van het lichaam én de kist mag de kist worden aangeraakt. De nabestaanden krijgen daarover uitgebreid voorlichting.
"Dan gaat er eerst een team praten met de familie om uit te leggen wat er precies gaat gebeuren en waarom. Het heeft namelijk nogal een impact als het team van de begrafenis binnenkomt, in witte maanmannetjespakken, en aan de slag gaat met het lichaam."
