Waarom de ene hagedis een storm wel overleeft, en de ander niet

Hagedissen op de Caribische eilanden lijken zich aan te passen aan de krachtige tropische stormen die jaar op jaar hun habitat belagen.

Wetenschappers bestudeerden tropische hagedissen op de afgelegen Turks- en Caicoseilanden, twee eilandengroepen die deel zijn van de Antillen. Elk jaar razen hier veel tropische stormen overheen. In 2017 moesten de wetenschappers zelf ook halsoverkop het gebied verlaten toen Irma met verwoestende kracht over de regio trok. De wetenschappers besloten terug te keren zodra dat weer mogelijk was om te kijken hoe de hagedissenpopulatie het natuurgeweld had doorstaan.

Kleefkracht

Veel diertjes bleken de storm niet te hebben overleefd. De reptielen die er nog wél waren, ontdekten de onderzoekers, hebben grotere klevende vlakken op hun poten dan hun soortgenoten. "Deze kussentjes op de vingers en tenen, met een speciale structuur, helpen de hagedissen om grip te houden op oppervlakken," vertelt onderzoeksleider Colin Donihue. Ook zijn de voorste ledematen langer en de achterste korter, waardoor ze zich beter konden vasthouden aan takken, vermoeden de wetenschappers.

Om te testen hoe dat 'kleven' precies in z'n werk gaat, werden de overlevers blootgesteld aan nagebootste orkaan- en wind-experimenten. Uit die experimenten bleek dat de langste ledematen het snelst loslieten bij harde wind. De exemplaren met kortere ledematen waren dus in het voordeel, en dat zijn nu juist die hagedissen die de orkaan Irma overleefd hebben.

"Heel lang hebben we gedacht dat natuurlijke selectie en evolutie gebeuren in lange tijdsbestekken, die zich over honderden of duizenden generaties uitstrekken," zegt onderzoeker Ivan Prates. "Het interessante van deze studie is dat het aantoont dat natuurlijke selectie binnen veel kortere tijd, zelfs binnen één generatie, over zes weken kan plaatsvinden, vanwege een catastrofale gebeurtenis."

Natuurlijke selectie

De professoren houden nog wel een slag om de arm: "Mogelijk zijn deze hagedissen vanaf een ander eiland hierheen geblazen. Of probeerden ze omhoog te klimmen en had dat invloed op de ontwikkeling van hun voorpoten," zegt bioloog Jonathan Losos, "Maar een natuurlijke selectie, in gang gezet door de orkaan, lijkt de beste uitleg."

Dat denkt ook Donahue: "Dit is een natuurlijke selectie, een stap in het proces naar evolutie. Maar om te begrijpen hoe de soort op lange termijn evolueert, moeten we ook de volgende generaties op de Turks- en Caicoseilanden onderzoeken."

De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in het tijdschrift Nature.