De beste foto's van de fotograaf die als enige de Noord/Zuidlijn in mocht

• Jorn Kompeer

  redacteur Binnenland

Het is het einde van een tijdperk voor hem. Gé Dubbelman is fotograaf en mocht tijdens de bouw van de Noord/Zuidlijn als enige naar binnen om foto's te maken, onder meer voor de website van het bouwproject. Nu de nieuwe metrolijn af is - en zaterdagochtend wordt geopend - gaan zijn dagen er heel anders uit zien.

Jarenlang was Dubbelman erbij tijdens de hoogte- en dieptepunten: de eerste schep in de grond vijftien jaar geleden, de verzakkingen op de Vijzelgracht en de laatste meters boren in de Amsterdamse bodem. Hij heeft inmiddels een eigen Noord/Zuidlijn-archief met duizenden foto's.

Uit dat archief selecteerde Dubbelman voor ons zijn beste foto's. Elke met een eigen verhaal.

"Dit is het echte begin van de bouw, in 2005. Al die betonwagens op het Rokin, midden in het historische centrum van Amsterdam. Toen ik deze foto later terugzag, dacht ik voor het eerst: 'De bouw van deze metrolijn gaat de stad voorlopig overnemen'."

"De bouwers waren op dat moment vooral enthousiast. Ik weet nog dat de mannen zeiden: Gé, je moet vanavond komen. Want dit is speciaal. Tien jaar later stonden die hekken er nog."

"Altijd mocht ik de lijn in, naar beneden, naar de plaats waar het gebeurde. Dit was één van de weinige keren dat ik boven moest blijven."

"Vlak na de verzakkingen op de Vijzelgracht in 2008 - het dieptepunt in al die jaren bouwen - ben ik er wel meteen naartoe gegaan, maar ver kwam ik niet. Er heerste een ongelooflijke spanning. Iedereen was aan het bellen. Inwoners moesten allemaal zo snel mogelijk veilig hun huis uit omdat dat dreigde te verzakken."

"Deze foto is gemaakt in een soort dans tussen mij en de bouwers. Bij elke beweging die ze maakten, deed ik met ze mee. Ik stond er bijna bovenop, maar kon snel wegduiken als ze met die slang verschoven naar een nieuwe plek. Zo probeerde ik de bouwers zo min mogelijk tot last te zijn, maar toch het beste plaatje te schieten."

"Deze foto uit 2010 is voor mij Christus aan het kruis. De bouwer op de foto liep al de hele tijd met die stalen dingen, maar het licht was steeds te slecht. Dus heb ik hem een tijdje gevolgd tot ik dit shot had. Als je eenmaal thuis het resultaat ziet, sta je wel even te juichen."

"Het licht - of eigenlijk het gebrek daaraan - was sowieso een probleem in de bouwputten. Flitsen was geen optie want die gele hesjes van de bouwers weerkaatsen alles. Je kon alleen maar hopen dat de foto's gelukt waren."

"Onder station Vijzelgracht werkten de bouwers een tijdje onder verhoogde luchtdruk. Via een luchtdruksluis ging je naar beneden, naar die andere wereld onder de grond. Daar waren de omstandigheden enorm zwaar. Het water werd wel buitengehouden, maar het was wel blubberig. Meerdere keren ben ik daar een laars verloren en moest ik op m'n sokken terug. De bouwers moesten dan vreselijk lachen."

"Dan komt de testfase, één van de meest bijzondere momenten. Voor het eerst stond er namelijk een metro op de nieuwe sporen. Midden in de nacht was ik het toestel - dat over de weg werd vervoerd - gevolgd. Toen het wiel van de wagen de nieuwe rails raakte, gaf de Noord/Zuidlijn als het ware een kusje aan het metrostel."

"De dag erna stond ik uren op een viaduct in Noord voor een foto van die eerste rijdende metro."

"De lijn is inmiddels klaar en dit station is mijn persoonlijke favoriet: Rokin. Het is naar mijn mening het enige station dat een beetje warmte uitstraalt. Dat komt door de wanden met kunst. Veel mooier dan dat koele glas en al dat grijs, zoals in de andere stations. Het kunstwerk springt er echt uit."