Geen massale versterking huizen in Groningen
Er komt geen versterking of sloop op grote schaal van huizen in het Groningse aardbevingsgebied. Dat blijkt uit een rondgang van de NOS langs betrokkenen. Vier jaar geleden bezwoer toenmalig minister Kamp de Groningers nog dat er 3000 huizen per jaar verstevigd zullen worden, om zo snel mogelijk alle panden in het aardbevingsgebied veilig te maken. Nu lijken die plannen onder in de la te verdwijnen en wordt er gekeken naar de goedkoopst mogelijke en bij voorkeur tijdelijke versterking van gebouwen.
Die versterking zou er komen op advies van gaswinningsbedrijf NAM. Die stelde dat het nodig was om binnen vijf jaar de huizen in het gebied te verstevigen. Dan zou de kans op zwaardere aardbevingen weer toenemen in het gebied rond Loppersum. De versterking van de huizen zou het mogelijk maken om ook bij Loppersum nog gas te kunnen blijven winnen.
Inmiddels is de gasproductie teruggebracht naar 21,6 miljard kuub gas voor dit jaar, en gaat hij via 12 miljard kuub in 2022 naar 0 in 2030. Vanwege die productieverlaging klinkt het logisch dat de omvang van de versterking opnieuw tegen het licht worden gehouden. Er is immers duidelijk geworden dat er een directe relatie is tussen de hoeveelheid gas die wordt gewonnen en de bodembewegingen in het gebied. Dat kan betekenen dat de kans op een beving met kracht 5 veel kleiner is geworden.
Weinig effect
Maar de huidige vermindering van de productie lijkt nog te weinig effect te hebben. Er komen nog steeds veel bevingen voor, en af en toe ook zwaardere, in het gebied. Het Staatstoezicht op de Mijnen adviseerde de minister van Economische Zaken in februari daarom de productie zo snel mogelijk naar 12 miljard kuub terug te brengen, en uiteindelijk dus naar 0.
Minister Wiebes van Economische Zaken heeft besloten om niet per direct de gasproductie te verlagen naar 12 miljard kuub. Volgens hem kan dat dus pas in 2022, na de bouw van een fabriek die gas uit het buitenland kan omzetten voor de Nederlandse markt. Met onmiddellijke ingang de gasproductie terugbrengen acht hij niet mogelijk, omdat huishoudens dan zonder gas kunnen komen te zitten. Ook dreigt faillissement voor bedrijven die op slot moeten als de energievraag te groot is.
Wel kondigde hij aan de gaswinning in Groningen al in 2030 te stoppen. Tot dan rekenden Shell en Exxon - de eigenaren van de NAM - op gaswinning tot 2080. Die productie zou na 2025 wel drastisch minder worden, omdat het gasveld uitgeput raakt.
Zo goedkoop mogelijk
Wiebes gaf daarnaast het instellingen als KNMI, TNO en het SodM opdracht om uit te zoeken wat het effect op de Groninger bodem is van zijn plannen met de gaswinning, en of het nog nodig is om alle panden te laten versterken. Zijn argument bij dat laatste is dat hij niet onnodig huizen en halve dorpen wil laten slopen.
Maar Groningers, die inmiddels nog maar weinig vertrouwen in het Rijk en Wiebes hebben, denken dat hij vooral zo goedkoop mogelijk af wil zijn. Dat merken de burgemeesters in de onderhandelingen die zij met hem voeren, net als belangenorganisaties als de Groninger Bodem Beweging (GBB) en bouwondernemingen. Vicevoorzitter Derwin Schorren van de GBB voorspelt dat de minister gaat kiezen voor maatwerk. Alleen panden die acuut moeten worden versterkt komen daarvoor nog in aanmerking.
De NAM maakte eind vorig jaar bekend dat naar verwachting 2800 panden niet aan de veiligheidsnorm voldoen. Die moeten snel worden verstevigd om ongelukken te voorkomen. De NAM baseert dat getal op statistische berekeningen. De onlangs opgestapte Nationaal Coördinator Groningen Hans Alders liet daadwerkelijk inspecties aan panden doen.
Die inspecties zijn nog niet afgerond, maar tot nu toe zijn 3000 panden geteld die niet aan de veiligheidsnorm voldoen. In totaal moeten 27.000 panden worden geïnspecteerd. Feitelijk is er tot nu toe geen huis aangetroffen dat wél aan de veiligheidsnorm voldoet.
Tijdelijke versterking
Peter Westra is directeur van bouwbedrijf Quakeshield in Grijpskerk. Zijn bedrijf heeft een techniek ontwikkeld om huizen snel te versterken. Zij spuiten daarvoor cement in binnenmuren, waardoor het niet meer nodig is om panden te stutten. Volgens Westra is dat de ideale techniek om snel te kunnen handelen. Er zijn inmiddels huizen op deze manier verstevigd en er lagen opdrachten om dat nog bij veel meer panden te doen. Maar Westra kreeg van aannemers te horen dat dat niet doorgaat.
Het Staatstoezicht op de Mijnen houdt toezicht op de veiligheid bij gaswinning. Tot op heden bemoeide de toezichthouder zich niet met de versterkingsoperatie. Bij een hoorzitting in de Tweede Kamer twee weken geleden veranderde dat. De inspecteur-generaal Theodor Kockelkoren suggereerde daar dat tijdelijke versterking ook een optie zou kunnen zijn. Dat zou kunnen betekenen dat huizen voor een periode van 30 jaar worden gestut. In het gebied is 70% van de huizen eigenwoningbezit. De vraag is of de huiseigenaren blij zullen zijn met het stutten.
