Venezolanen naar de stembus: 'We waren altijd arm, maar hadden nooit honger'
De tranen stromen over haar wangen als Genesis vertelt over haar zoontje. "Hij is net 3 jaar oud en weegt nu 9,8 kilo. Dat is te weinig, een kind van zijn leeftijd zou een kilo of 11 moeten wegen", snikt ze. Maar het mannetje krijgt niet voldoende te eten. "Als hij ziek wordt, valt hij heel snel af. En hij wordt vaker ziek dan andere kinderen."
Zijn moeder en hij melden zich elke dag bij de bescheiden gaarkeuken om de hoek, in Antimano, een gebied van sloppenwijken in de Venezolaanse hoofdstad Caracas. "Ik laat hem zolang mogelijk slapen, 's ochtends, zodat we meteen hierheen kunnen. Deze gratis lunch is ook z'n ontbijt, meestal is het de enige fatsoenlijke maaltijd op een dag", vertelt ze.
De 20-jarige Genesis heeft het zwaar. Sinds de geboorte van hun zoon is de vader nergens meer te bekennen. Ze heeft geen werk en woont samen met haar zoon en haar moeder bij oma in huis. Grootmoeder is de enige met een vast inkomen: de hele familie moet van haar magere pensioentje overleven.
"Daarom ben ik zo dankbaar voor de gaarkeuken", zegt Genesis. Sinds die openging sterkte haar zoontje een beetje bij. "Hij zou natuurlijk beter en meer moeten eten, maar dat is moeilijk. We hebben bijna niets in huis", vertelt Genesis, terwijl ze de inhoud van haar koelkast laat zien. Die staat vol met lege borden, bij gebrek aan keukenkastjes. Op een paar stukken brood na zijn er geen etenswaren. Alleen een paar flessen water.
"We hebben maar een paar dagen per week water in de wijk", klaagt ze. Op die dagen worden alle flessen gevuld, en de ton bij het toilet. "Om door te spoelen" legt grootmoeder uit.
Bekijk hier de reportage die Marc Bessems maakte over Genesis en haar familie:
Die is net terug uit de stad. Urenlang was ze vergeefs op zoek naar een pak meel om arepas mee te maken, de typische maisbroodjes die in Venezuela onderdeel zijn van het basisdieet. Oma is boos. "Ik ben 70 en ik kan je vertellen: de situatie is nog nooit zo erg geweest. We waren altijd al arm, maar we hadden nooit honger."
De vrouwen in huis geven president Maduro de schuld van alle ellende. Onder zijn leiding gleed de economie van het Zuid-Amerikaanse land verder de afgrond in. De crisis van nu is ongekend. Er is hyperinflatie, schaarste en vooral: honger. Miljoenen mensen hebben grote moeite om hun dagelijkse kostje bij elkaar te schrapen.
Doos met Maduro
Tegen die achtergrond zou je verwachten dat Maduro geen schijn van kans heeft bij de verkiezingen van morgen. Maar uitgerekend het gebrek aan voedsel zou weleens Maduro's belangrijkste troef kunnen zijn. In de donkere woonkamer van haar grootmoeder's huisje legt Genesis uit waarom.
"Zie je deze doos?", vraagt ze, terwijl ze me wijst op een kartonnen pakket op tafel. Op de voorkant staan de beeltenissen van president Maduro en diens overleden voorganger, Hugo Chávez. "Dit is het voedselpakket van de regering", legt ze uit.
Ik zie pakken geïmporteerde spaghetti, bakolie en suiker in het pakket van de regering. Genesis' moeder kan een keer per maand voor een schijntje zo'n voedselpakket kopen. "Niet dat ze altijd zo vol zitten hoor", relativeert ze. "En ze komen niet elke maand, gemiddeld misschien een keer per anderhalve maand", zegt oma.
Mijn moeder is als de dood dat we geen voedselpakket meer krijgen als ze niet gaat stemmen.
Maar het gesubsidieerde voedsel van de regering helpen Genesis, haar zoontje, moeder en oma wel om te overleven. "Om zo'n 'CLAP-pakket' te kunnen kopen moet je een 'vaderlandskaart' hebben. Die kan je gebruiken als identiteitsbewijs als je gaat stemmen", legt Genesis uit.
En stemmen, dat gaat in Venezuela elektronisch. Veel mensen zijn bang dat de regering zo kan meekijken in het stemhokje . "Mijn moeder is als de dood dat we geen voedselpakket meer krijgen als ze niet gaat stemmen", verklaart Genesis. En dus stemt haar moeder voor Maduro.
Dat gaat Genesis en haar oma te ver. Ze moeten echt niets van de president hebben en stemmen liever helemaal niet. Maar dat betekent in de praktijk dat de president in elk geval in hun huis de verkiezingen alvast heeft gewonnen.
