WHO bereidt zich voor op het ergste na ebola-uitbraak in Congo

• Mitchell van de Klundert

  redacteur Online

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) bereidt zich voor op het ergste na een ebola-uitbraak in de Democratische Republiek Congo. De organisatie waarschuwt ook de negen buurlanden van het Afrikaanse land, maar bestempelt het risico op verspreiding in de regio vooralsnog als "gemiddeld".

In Congo zou gisteren voor het eerst sinds de uitbraak in december iemand zijn overleden door ebola, maar de WHO kan dat nog niet bevestigen. De organisatie spreekt intussen wel van verschillende patiënten met ebola.

Megasteden

Hoewel de dodelijke ziekte vaker in Congo uitbreekt, is het deze keer gevaarlijker dan bijvoorbeeld de uitbraak van vorig jaar, zegt professor Marion Koopmans, hoofd Viroscience aan het Erasmus MC. "Die uitbraak was in een erg afgelegen gebied, maar het dorp van deze uitbraak is via een rivier verbonden met megasteden. Een van die steden is Kinshasa. Als ebola de sloppenwijken van die stad bereikt, dan kan je wel echt een fors probleem krijgen."

Zover is het allemaal nog niet. Volgens Koopmans gaan onderzoeksteams van de WHO nu eerst proberen helder te krijgen wat er precies aan de hand is. "Die teams zullen ongetwijfeld kijken naar verkeer over de rivier. Als de ziekte opduikt in de stad, dan zal de alarmfase zeker worden opgevoerd."

WHO wil vaccin inzetten

De WHO hoopt snel op goedkeuring van de Congolese overheid om een nog experimenteel ebola-vaccin te mogen inzetten in het gebied. Het is een effectief vaccin weet Koopmans en de WHO heeft er een voorraadje van. "De manier om het in te zetten is ringvaccinatie, een ring van mensen om een besmette patiënt heen krijgt dan het vaccin in de hoop dat de infectie doodloopt." Een voorwaarde om het vaccin te laten werken is wel dat het gaat om het juiste soort ebola-virus, ook dat wordt nog onderzocht, zegt Koopmans.

Vaccins waren nog niet beschikbaar bij de grote ebola-uitbraak in West-Afrika in 2014. Toen vielen er in Congo 42 doden. In Guinee, Sierra Leone en Liberia kwamen 11.300 mensen om het leven.

Het belangrijkste verschil tussen de uitbraak toen en nu in Congo is volgens Koopmans dat het destijds vier maanden duurde voordat de eerste diagnose werd gesteld. De ziekte kon zich daardoor al over een groot gebied verspreiden.

'Seizoenseffect'

Opvallend genoeg was er exact een jaar geleden ook sprake van een ebola-uitbraak in Congo. Volgens Koopmans kan er sprake zijn van een "seizoenseffect". "Ebola zit in vleermuizen, chimpansees en antilopen. Mensen krijgen het als ze de dieren vangen en slachten. Mogelijk is dat afhankelijk van seizoenen. We moeten daar meer onderzoek naar doen."

"Als je dit soort infecties voor wilt zijn, moet je beter snappen hoe mensen zich gedragen in de dierenwereld. Je ziet nu dat we verrast worden door zo'n uitbraak, maar eigenlijk wil je het voorkomen."