4 op 5 Nederlanders zijn met Dodenherdenking twee minuten stil

Nog altijd neemt een grote meerderheid van de Nederlanders op 4 mei twee minuten stilte in acht. Bij het Nationaal Vrijheidsonderzoek 2018 zei 78 procent van de ondervraagden mee te doen aan de twee minuten stilte om 20.00 uur, wel minder dan vorig jaar, toen het 85 procent was.

Een grotere groep, 93 procent, vindt de twee minuten stilte een aansprekend onderdeel van de Dodenherdenking. 90 procent noemt het halfstok hangen van de Nederlandse vlag een aansprekend of zeer aansprekend aspect en 86 procent vindt dat van het spelen van het Nederlandse volkslied.

De conclusie is dat er nog altijd een groot draagvlak bestaat voor het herdenken van 4 of 5 mei. Daarbij vinden meer Nederlanders 4 mei belangrijker dan 5 mei (83 tegen 74 procent).

Emotioneel raken

Zes op de tien Nederlanders geven aan dat het herdenken op 4 mei hen 'een beetje' emotioneel raakt, één op de vijf zegt dat de herdenking hen in sterke mate raakt. Jongeren in de leeftijd van 18 tot en met 24 jaar zijn het minst betrokken bij 4 mei. Zij bezoeken wel het vaakst op 5 mei een van de bevrijdingsfestival (30 procent).

Acht op de tien Nederlanders is het eens met de stelling dat 5 mei een dag is om erbij stil te staan dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. Ruim driekwart vindt dat de jaarlijkse viering van 5 mei ook in de toekomst moet doorgaan. Bijna drie op de tien Nederlanders hangen die dag naar eigen zeggen de vlag uit.

Ruim de helft van de Nederlanders heeft de afgelopen twee jaar op een af andere manier meegedaan aan Bevrijdingsdag.

Associaties

Gevraagd naar welke associaties ze krijgen bij de Tweede Wereldoorlog noemt ruim een derde van de Nederlanders Adolf Hitler. Daarnaast worden algemene begrippen vaak spontaan genoemd, zoals 'Duitsland' en 'Duitsers' (21 procent), 'Joden' (19 procent, 'Jodenvervolging' (17 procent), 'nazi's', 'concentratiekampen' en de 'Hongerwinter' (alle 16 procent). Bijna een vijfde weet helemaal niets te noemen als om een spontane associatie wordt gevraagd.

Opmerkelijk is verder dat bij het woord 'oorlog' 88 procent aan de Tweede Wereldoorlog denkt. Slechts 6 procent heeft als eerste associatie de oorlog in Syrië.

Vrijheid

Nederlanders van alle leeftijden hechten meer waarde aan vrijheid van meningsuiting dan aan vrijheid van godsdienst. Mensen met een niet-westerse migratieachtergrond vinden vrijheid van godsdienst vaker belangrijk dan andere Nederlanders, maar ook zij vinden vrijheid van meningsuiting belangrijker dan vrijheid van godsdienst (54 tegen 23 procent).

In het algemeen hebben Nederlanders met een migratie-achtergrond slechts zeer beperkt een andere mening dan andere Nederlanders. Wel doen ze minder vaak mee aan de 2 minuten stilte en andere activiteiten op 4 mei en hebben ze minder associaties bij de Tweede Wereldoorlog.

Het Nationaal Vrijheidsonderzoek wordt jaarlijks uitgevoerd door Kantar Public in opdracht van het Nationaal Comité 4 en 5 mei.