Geschorste Russen vechten voor laatste kans op deelname aan Spelen

De ogen van de internationale sportwereld zijn de komende dagen gericht op het het internationale hof voor sportrechtzaken, het CAS in Lausanne. Daar vechten 42 Russische sporters hun levenslange schorsing voor de Olympische Spelen aan.

Onder hen de schaatsers Olga Fatkoelina en Ivan Skobrev. Zij zijn schuldig bevonden aan het overtreden van de dopingregels tijdens de vorige Winterspelen in Sotsji en voor het leven geschorst door het IOC.

De komende zes dagen worden 39 Russische sporters gehoord, van drie biatleten is de zaak voorlopig aangehouden. Vijf vragen over het CAS.

Wat is het CAS?

Het CAS is het hoogste rechtsorgaan in de sport en heeft zijn hoofdzetel in Zwitserland. Het is een arbitragehof. Sporters of sportbonden die het niet eens zijn met bijvoorbeeld een dopingschorsing kunnen bij het CAS bezwaar aantekenen. Het tribunaal heeft een lijst van ongeveer 350 advocaten, rechters en hoogleraren die gespecialiseerd zijn in het sportrecht.

Eenvoudige zaken worden behandeld door een deskundige namens het CAS. Voor ingewikkelde zaken, zoals het uitsluiten van Russische sporters van de Olympische Spelen door het IOC, bestaat een panel uit drie personen. Zowel degene die de procedure aanspant als de verdediging mag een panellid kiezen. Het derde lid, de voorzitter, wordt door het CAS aangesteld. Dit panel behandelt de zaak en neemt gezamenlijk een beslissing.

Wie worden er gehoord?

In dit geval zijn de Russische sporters die bezwaar tegen hun straf hebben aangetekend in twee groepen verdeeld, met ieder een eigen arbitragepanel. De sporters en hun advocaten moeten bewijzen dat ze ten onrechte een straf hebben gekregen voor het overtreden van de dopingregels bij de vorige Winterspelen in Sotsji.

Het bijzondere in deze zaak is dat de meeste sporters niet betrapt zijn op doping, maar dat hun naam voorkomt in het grote Russische dopingschandaal dat na de Spelen aan het licht kwam. De sporters zouden deel hebben uitgemaakt van een Russisch dopingprogramma, waarbij bijvoorbeeld tijdens de Spelen van Sotsji buisjes urine verwisseld werden zodat de sporters niet positief zouden testen.

Zes dagen lang worden zij een voor een verhoord en zal het bewijs worden doorgenomen. De verhoren zijn niet openbaar.

Wie is de spil van de zaak?

Verschillende onderzoeken die door het wereldantidopingagentschap WADA en het IOC zijn gedaan, baseren zich voor een groot deel op het bewijs dat het voormalig hoofd van het dopinglab in Rusland, Grigory Rodtsjenkov, heeft aangeleverd. Hij is als klokkenluider ondergedoken in de Verenigde Staten. Hij maakt daar deel uit van een getuigenbeschermingsprogramma. Rodtsjenkov zal waarschijnlijk via een beveiligde beeldverbinding gehoord worden.

Is deze zaak uniek?

Niet helemaal. Ook voor de Spelen van Rio stapten Russische sporters naar het CAS. Het ging toen om atleten die uitgesloten waren voor de Spelen van Rio. Zij verloren toen hun zaak.

De Spelen beginnen al op 9 februari, komt de uitspraak dan wel op tijd?

Ja, er is een zogenoemde spoedprocedure aangespannen. Een uitspraak volgt dan meestal een of twee dagen nadat de zaak inhoudelijk behandeld is. De uitspraak is schriftelijk en bindend. Je kunt alleen nog naar het Zwitserse federale gerechtshof stappen als er procesfouten zijn gemaakt.