Staat, en niet de NAM, betaalt het meest voor Groningse schade
De Nederlandse Staat heeft tot nu toe indirect 750 miljoen euro betaald voor de schade en versterkingen in het aardbevingsgebied in Groningen. Veel meer dan de NAM, die 422 miljoen euro voor zijn rekening heeft genomen.
De NAM betaalt daarmee een derde van de schade en versterkingen. De meeste schade wordt dus indirect vergoed door de Staat, en daarmee de belastingbetaler. Dat blijkt uit cijfers, die de NOS heeft opgevraagd bij het ministerie van Economische Zaken.
De kosten van de aardbevingen in Groningen zijn opnieuw in het nieuws, sinds de aardbeving vorige week bij Zeerijp. Meteen laaide de discussie over het ontbreken van een schadeprotocol op. In dat protocol moet staan hoe mensen na een beving hun schade snel hersteld en vergoed kunnen krijgen.
Bij elkaar opgeteld is er tot en met het derde kwartaal van 2017 bijna 1,2 miljard euro betaald aan kosten voor afwikkeling van de schade, preventie en een leefbaarheidsprogramma. Er is een verdeelsleutel afgesproken tussen de Staat en Shell en Exxon, de oliebedrijven die samen eigenaar zijn van de NAM. In die afspraak staat dat 64 procent van de kosten voor rekening van de Staat komt en Shell en Exxon ieder 18 procent bijdragen, oftewel 211 miljoen euro.
Het kabinet moet dus het grootste deel van de kosten voor z'n rekening nemen, zo is al decennia geleden afgesproken met Shell en Exxon. De samenwerking van de regering met de oliegiganten dateert al van halverwege vorige eeuw.
Het oude schadeprotocol was niet langer houdbaar, omdat het ongewenst werd geacht dat de NAM daar nog een rol in speelde. Sinds april vorig jaar staat de NAM daarom op afstand, en zijn er onderhandelingen over een nieuw protocol. In Groningen zijn alle partijen het daar al maanden over eens, maar het wachten is op goedkeuring door het kabinet.
Winst
Er worden in Groningen overigens niet alleen kosten gemaakt voor de schadeafwikkeling, maar ook voor bijvoorbeeld het preventief versterken van huizen en gebouwen. De NAM is wettelijk verplicht om al die kosten te betalen. Maar ze worden vervolgens in mindering gebracht op de winst die met de gaswinning wordt gemaakt.
Daarom vloeit er minder geld naar de schatkist, en betalen indirect alle belastingbetalers mee. Met het gas uit Groningen zijn sinds het begin van de winning, begin jaren 60 van de vorige eeuw, al honderden miljarden euro's verdiend.