Poolse PiS-partij verstevigt greep op rechtspraak

Het Poolse parlement heeft twee omstreden wetten aangenomen, die de politiek meer invloed geven op de rechterlijke macht. Tegenstanders noemen de wetten een grote bedreiging voor de onafhankelijke rechtspraak. De plannen ervoor leidden in het voorjaar tot grote demonstraties in heel Polen.

Een van de wetten geeft het parlement veel meer invloed op de benoeming van rechters. Nu kiezen rechters nog wie er plaatsnemen in de commissie die nieuwe rechters aanwijst. Door de nieuwe wet bepaalt het parlement voor het grootste deel de samenstelling van die commissie.

De andere wet geeft de president meer invloed op de keuze voor nieuwe rechters in het Hooggerechtshof. Toen een meerderheid het voorstel steunde, riepen parlementariërs van de oppositie "dictatuur".

Ernstig gevaar

Ook uit Europa komt kritiek op de wetten. De Commissie van Venetië, onderdeel van de Raad van Europa, zegt dat hiermee de onafhankelijkheid van de Poolse rechtspraak "ernstig gevaar loopt". Vorige maand stelde het Europees Parlement een onderzoek in naar de rechtstaat in Polen.

De regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) zegt dat de nieuwe wetten nodig zijn om de rechtspraak efficiënter te maken en beter te laten aansluiten op de behoeften van gewone Polen.

Formaliteit

De Poolse senaat en president Duda moeten de wetten nog goedkeuren. Dat lijkt een formaliteit: Recht en Rechtvaardigheid heeft in de senaat een meerderheid heeft en Duda is ook lid van deze partij.

Gisteren verving de regeringspartij premier Beata Szydlo door de minister van Financiën, Mateusz Morawiecki. Critici zagen dit als een afleidingsmanoeuvre voor de stemmingen over de omstreden wetten van vandaag.