Hoe een stil 'me too' in 20 jaar uitgroeide tot krachtig #MeToo

Hashtags bestonden nog niet, maar de schandalen wel: al in 2006 werd de basis gelegd voor de #MeToo-campagne die dit jaar over de wereld raasde. De Amerikaanse Tarana Burke bedacht in 2006 de uitdrukking "MeToo" om slachtoffers van seksueel misbruik, vooral uit achtergestelde milieus, een stem te geven. Ze wilde meisjes het gevoel geven dat ze niet alleen waren. Maar de oorsprong van haar beweging ligt nog eens tien jaar eerder.

1996

De activiste Burke kwam op het idee voor de beweging in 1996, toen een jong meisje haar een geheim toevertrouwde over haar stiefvader die haar misbruikte. "Ik viel haar in de rede, in het midden van haar verhaal. Ik zei tegen haar dat ze naar een echte vertrouwenspersoon moest gaan. Dat ik haar zou brengen", zo is te lezen op haar website. Het verhaal van het meisje herinnerde Burke aan een ervaring die ze zelf had gehad.

"Ik zag hoe ze schrok. Hoe ze haar geheimen weer terug stopte naar een verborgen plek. Ik zag hoe ze haar masker weer opzette en weer helemaal alleen de wereld in ging en ik kon niet eens fluisteren... me too."

2006

Het gesprek met het meisje vergat ze niet. Na jaren besloot Burke er iets mee te doen. Ze bedacht de uitdrukking MeToo en maakte een MySpace-pagina. Burke wilde dat de uitspraak gebruikt zou worden door slachtoffers om te laten zien dat ze niet alleen zijn.

Duizenden mensen besteedden aandacht aan de lezingen, workshops, trainingen en bijeenkomsten die daarop volgden. Maar de uitspraak werd niet bekend buiten die kring.

2017

Tot oktober 2017 - inmiddels in de tijd van de sociale media. Toen kwam actrice Alyssa Milano met de hashtag #MeToo nadat de bekende Hollywood-producer Harvey Weinstein was beschuldigd van seksuele intimidatie en verkrachting.

Miljoenen mensen deelden hun verhaal. Veel mannen werden beschuldigd van grensoverschrijdend gedrag, onder wie acteur Kevin Spacey, de Britse minister Fallon en de Belgische presentator Bart De Pauw. Ook in Nederland kwamen schandalen aan het licht: regisseur, producent en castingdirector Job Gosschalk werd door tientallen mannen beschuldigd.

#MeToo werd groter dan MeToo. En Burkes beweging werd een beetje vergeten.

Na de hashtag

Maar door #MeToo gebeurde er wel iets. Het aantal meldingen van seksueel geweld verdubbelde. In oktober kwamen er volgens het Centrum Seksueel Geweld (CSG) ongeveer 550 meldingen binnen en in november ook zoiets. Voor #MeToo waren dat maandelijks ongeveer 250 meldingen.

Ook Slachtofferhulp Nederland en politievakbond NPB zagen het aantal hulpvragen stijgen. De discussie werd op allerlei terreinen aangewakkerd, op het werk en in het Europees Parlement. Er kwamen meldpunten en vertrouwenspersonen, grote namen werden ontslagen.

2018 en verder

Blijft de #MeToo-discussie levend als de grootste hype straks voorbij is? Wel als je je blijft inspannen, zegt Burke. "De campagne creëert hoop. Mensen hebben hoop en inspiratie hard nodig. Maar die hoop en inspiratie blijven alleen als je ervoor werkt", zegt Burke tegen The Washington Post.

Daarom wil de 44-jarige activiste dat mensen ook daadwerkelijk iets gaan doen. "Help bij een organisatie. Word vrijwilliger bij een seksueel geweld-hotline. Doneer geld voor slachtoffers."

#MeToo moet meer zijn dan een hashtag, het moet een beweging blijven, aldus Burke vandaag, in reactie op de verkiezing van Time.