Ovale baan rond de aarde de oorzaak van 'supermaan'

Misschien heb je hem afgelopen nacht wel gezien: de 'supermaan'. Een volle maan die dichter bij de aarde staat dan anders. Veel mensen die het verschijnsel zagen, maakten er foto's van.

De baan die de maan om de aarde maakt is niet rond maar heeft een ellipsvorm. "Daardoor staat de maan soms verder en soms dichter bij de aarde", legt NOS-weerman Gerrit Hiemstra uit. "Het verschil is behoorlijk groot, zo'n 50.000 kilometer."

Hiemstra: "Zo'n maan wordt ook wel een supermaan genoemd, omdat hij groter lijkt dan anders. Het verschil in grootte is overigens niet heel groot, maximaal veertien procent. En in het perigeum (dichtbij) is een volle maan ongeveer dertig procent helderder dan in het apogeum (ver weg). Dit verschil zal de meeste mensen niet opvallen, maar voor iedereen die vaak naar de maan kijkt zal het misschien wel duidelijk zijn."

Ook de helderheid van de atmosfeer heeft invloed op de helderheid van de maan. "In koude, schone lucht is de maan veel helderder zichtbaar dan in lucht die veel troep bevat", zegt Hiemstra. "Ook kunstlicht vertroebelt het zicht op de maan: hoe minder lichtvervuiling van de omgeving, hoe helderder de maan."

De invloed van de maan op de getijden

Verder zorgt de maan ook voor eb en vloed op aarde. Al heeft de elliptische vorm van de baan waarin de maan zit daar maar weinig invloed op. Hiemstra: "Het zou enkele centimeters kunnen uitmaken, hooguit enkele tientallen. De getijden worden vooral beïnvloed door de manier waarop de zon en de maan staan ten opzichte van de aarde. Als de zon en de maan in één lijn staan zijn de getijverschillen het grootst. Dat heet springtij. Dat komt voor bij volle maan en bij nieuwe maan."

De supermaan was op verschillende plekken in Nederland goed te zien.

Maar natuurlijk trok de maan wereldwijd de aandacht. Veel fotografen legden het verschijnsel afgelopen nacht dan ook vast. Van Azië tot aan de Verenigde Staten.