We hebben 'de brexitbuit' binnen, maar wat levert het ons op?
Er moet nog veel gebeuren voor het Europees Medicijn Agentschap in Nederland zijn intrek kan nemen.
Jubelend werd het de eerste brexitbuit genoemd. En één ding is alvast duidelijk: het binnenhalen van het EMA kost het Rijk geld. Maar wat levert het nou op?
Allereerst: de kosten
De aanbesteding voor de bouw van het nieuwe hoofdkantoor is in volle gang. Zes bedrijven en consortia zijn in de running volgens het Rijksvastgoedbedrijf, dat de aanbesteding heeft uitgeschreven. "Zij mogen aantonen dat ze de ervaring hebben die nodig is voor het realiseren van zo'n gebouw", zegt woordvoerder Frank Wassenaar.
Met drie bedrijven gaat het Rijk vervolgens onderhandelen, bijvoorbeeld over de kostenraming. Het gebouw gaat zo'n 250 tot 300 miljoen euro kosten, vermoeden economen van ING op basis van eigen onderzoek.
Wassenaar: "Dat bedrag is indicatief, het is onderdeel van de onderhandelingen. Misschien kan het ook voor minder." In maart volgend jaar moet duidelijk zijn wie de opdracht krijgt.
Ik sprong gisteren een gat in de lucht.
Wie het kantoor ook mag bouwen: het ontwerp is al in grote lijnen klaar. Het is gemaakt door het atelier van de Rijksbouwmeester. Dat is wat ongebruikelijk, maar dat was in dit geval noodzakelijk, legt Wassenaar uit. "Anders zou de aanbesteding te veel tijd kosten."
Het Rijk betaalt de bouw, maar het EMA zal deze kosten via de huur volledig terugbetalen, stelt de Rijksgebouwendienst.
Wat het oplevert
Er zal al snel geld binnenstromen door de komst van het agentschap. Zo zijn 850 EMA-medewerkers goed voor zo'n 45 miljoen euro aan besteedbaar netto inkomen per jaar, schatten economen van de bank. "Een groot deel van dat geld komt terecht bij bedrijven in de regio, bijvoorbeeld bij winkels, horeca en dienstverleners."
Deze mensen zullen ook ergens moeten wonen. De huisvesting van het personeel zal jaarlijks 10 tot 15 miljoen opleveren, denkt de bank. En dan ontvangt het EMA ook nog bezoekers: wetenschappers, artsen, vertegenwoordigers van bedrijven. Dat bezoek leidt tot 30.000 overnachtingen per jaar, goed voor 4 miljoen euro extra omzet voor hotels.
Of al het huidige personeel van het EMA ook daadwerkelijk verhuist naar Nederland is nog niet duidelijk. In elk geval is Amsterdam relatief populair onder de werknemers. Volgens de nieuwssite Politico blijkt uit een interne enquête dat 81 procent wil meeverhuizen. Ter vergelijking: minder dan 30 procent had aangegeven mee te gaan als het agentschap naar de Bulgaarse hoofdstad Sofia zou verhuizen.
Positieve bijwerkingen
De Nederlandse medicijnenindustrie denkt dat de langetermijneffecten van de komst van het medicijnagentschap nog veel positiever zullen zijn. "Ik sprong gisteren een gat in de lucht", zegt Annemiek Verkamman, directeur van belangenvereniging HollandBio.
Ze hoopt dat meer farmaceutische bedrijven hun biotech- en geneesmiddelenontwikkeling op termijn in Nederland zullen laten uitvoeren. "Veel gebeurt nu in de VS, in Boston. Bedrijven daar hebben de laatste jaren hun Europese hoofdkantoor in Londen geplaatst, mede omdat daar het EMA zat. Nu het hierheen komt, heeft Nederland er weer een streepje bij."
Ook Merit Boersma van de belangenverenging Innovatieve Geneesmiddelen denkt dat bedrijven het belangrijk vinden om een vestiging dicht bij het EMA te hebben.
"Tijdens de ontwikkeling van een nieuw medicijn moet je van elke fase een dossier bijhouden. Het EMA gebruikt die dossiers om te bepalen of een medicijn veilig is of niet. Je kunt die papieren niet zomaar opsturen, je moet ook langs om te praten. Er werken niet voor niets 900 mensen."
Ook goed voor patiënten
Ook voor Nederlandse patiënten is de verhuizing goed nieuws, denkt Boersma. "Voor een deel van het medicijnonderzoek heb je patiënten nodig. Als patiënt in het land van onderzoek kun je sneller in aanraking komen met medicijnen die nog in de onderzoeksfase zijn."
Maar daarvoor zullen ze nog wel even geduld moeten hebben. Het gebouw waar het hoofdkantoor in komt, wordt pas vanaf april 2019 in delen opgeleverd. Eerst de congresruimtes en vergaderzalen, dan de rest.
Het EMA wil zo lang niet wachten. "Halverwege volgend jaar zal een deel van de EMA-medewerkers al als een soort kwartiermakers overkomen", aldus Wassenaar.
