Ollongren: Nederland in vizier Russische inlichtingendiensten
Vooral vanuit Rusland wordt met nepnieuws geprobeerd de Nederlandse publieke opinie te beïnvloeden, schrijft minister Ollongren van Binnenlandse Zaken in een brief aan de Tweede Kamer.
"Nederland staat in het vizier van onder meer de Russische inlichtingendiensten", schrijft de D66-minister. Ze noemt de verspreiding van nepnieuws een gevaar voor Nederland.
Ollongren wil om de tafel met media- en technologiebedrijven om dit soort praktijken te voorkomen. "Het kabinet zal in gesprek gaan met deze partijen over hoe (heimelijke) politieke beïnvloeding kan worden tegen gegaan."
Facebook en Google zeggen tegen de NOS dat er nog geen uitnodiging binnen is, maar dat ze "uiteraard bereid zijn om met de minister in gesprek te gaan". De twee bedrijven wilden verder nog niet inhoudelijk reageren.
Desinformatie
De bewindsvrouw noemt als voorbeeld de Russische pogingen om de meningsvorming over de ramp met de MH17 te beïnvloeden. Zo was er een gefingeerde Russische website in de lucht waarop "desinformatie" stond over MH17. De site wekte de indruk een officiële Nederlandse overheidswebsite te zijn.
Verder kampen Nederlandse bedrijven met digitale aanvallen vanuit Rusland en zijn er structureel Russische inlichtingenofficieren in Nederland, die zich onder verschillende maatschappelijke groepen mengen om informatie te verzamelen en besluitvorming te beïnvloeden, aldus Ollongren.
Niet eerder sprak een Nederlandse minister zo expliciet over het gevaar van Russische inmenging in Nederlandse aangelegenheden. Ollongrens voorganger Plasterk besloot al wel de stemmen die bij de verkiezingen in maart werden uitgebracht, handmatig te laten tellen om Russische hackers geen kans te geven.
In een rapport in april constateerde de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) ook al dat Rusland zich steeds meer bezighoudt met politieke beïnvloeding, door het verspreiden van desinformatie en propaganda. De AIVD sprak toen van "omvangrijke en hardnekkige digitale spionageaanvallen".
Brussel
Russische bemoeienis in de EU was gisteren ook een belangrijk gespreksonderwerp bij de vergadering van Europese ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie in Brussel. De Spaanse minister van Buitenlandse Zaken verklaarde dat in de aanloop naar het referendum in Catalonië de publieke opinie vanuit Rusland intensief is bespeeld via sociale media, om mensen voor onafhankelijkheid te laten stemmen en Spanje zodoende te destabiliseren.
Madrid zegt bewijs te hebben dat zowel de Russische staat als private groepen actief zijn geweest bij de pogingen de Catalanen te beïnvloeden. Ook een opperbevelhebber van de NAVO sprak tijdens die ontmoeting over een "destabiliseringscampagne" vanuit Rusland.
En ook in Londen lanceerde premier May een aanval op de Russische bemoeienis tijdens een diner met belangrijke personen uit het bedrijfsleven. May betoogde dat de regering van president Poetin probeert om "vrije samenlevingen te ondermijnen" met de verspreiding van nepnieuws en tweedracht te zaaien in de westerse wereld. "We weten waar u mee bezig bent en u zult uw doel niet bereiken", zei May aan het adres van Vladimir Poetin.
