Resten van sprinkhaan na 128 jaar ontdekt in Van Gogh-schilderij
128 jaar lang zaten de resten van een sprinkhaan onopgemerkt in een schilderij van Vincent van Gogh. De resten van het insect werden pas geleden gevonden in zijn schilderij Olijfgaard.
Die ontdekking gebeurde tijdens een onderzoek naar het doek, dat onderdeel is van een collectie van het Nelson-Atkins Museum of Art in Kansas City. De resten bleven zolang onopgemerkt, omdat ze met het blote oog niet te zien zijn.
Pas toen het schilderij onder het vergrootglas lag, ontdekte conservator Mary Schafer de resten. "Het gebeurt wel vaker dat er insecten of plantaardig materiaal in een schilderij worden aangetroffen", zegt Schafer. "Maar dit keer waren we juist nieuwsgierig of we het insect konden gebruiken, om te bepalen in welk seizoen het schilderij is gemaakt."
Een onderzoeker constateerde dat de borstholte en buik van de sprinkhaan ontbraken. Ook waren er geen sporen van beweging te ontdekken. Dat zou betekenen dat het beestje al dood was toen hij op het schilderij belandde. Daarmee kon ook niet meer worden bepaald in welk seizoen het schilderij is geschilderd.
"Je komt het inderdaad vaker tegen. Ook bij Van Gogh", zegt Teio Meedendorp, senior onderzoeker bij het Van Gogh Museum in Amsterdam. "Je hoort dit vaker bij schilders die vaak in de open lucht werkten. Als het een beetje waait, kan er zo van alles op je doek waaien."
Dat gebeurde ook bij het schilderij Zeegezicht in Saintes-Maries-de-la-Mer, dat Van Gogh schilderde in Zuid-Frankrijk. "Dat schilderde hij in een straffe wind. Er zitten veel zandkorrels op het doek, niet alleen aan het oppervlak, maar soms ook met de kwast dieper de verf in geschilderd."
Bij het Meisje in het Bos uit 1882 werden veel snippers van eikenblad aan de onderkant van het schilderij gevonden. "Hij schilderde toen vaak op zijn knieën", zegt Meedendorp.
"Hij wilde zijn schilderij zo realistisch maken dat 'men er in ademen en rondwandelen kan - en het bosch ruikt'. En daarin is hij wellicht beter geslaagd dan hij had kunnen vermoeden."