Amerikanen 'happy' met Nederlandse minister van Defensie Bijleveld
De Amerikanen zijn blij met de extra Nederlandse uitgaven voor defensie. Minister Mattis noemde het in gesprek met minister Bijleveld een "grote stap voor ons land". Na de forse kritiek van president Trump een aantal maanden geleden op het "beperkte" defensiebudget van Nederland is de minister tevreden met de complimenten uit de Verenigde Staten.
Ook NAVO-secretaris-generaal Stoltenberg is tevreden. Hij ziet dat steeds meer landen extra geld voor defensie uittrekken. Volgens de hoogste baas van de verdragsorganisatie geven de NAVO-landen nu 4,3 procent meer uit dan vorig jaar.
Letland, Litouwen en Roemenië verhogen hun defensiebudget al zoveel dat ze komend jaar al op 2 procent van hun bruto binnenlands product zitten. Dat is de norm die de NAVO-landen enkele jaren geleden met elkaar hebben afgesproken.
Volgens minister Bijleveld hoeft Nederland die 2 procent deze regeerperiode nog niet te halen. "We moeten ernaartoe groeien", zei ze in Brussel waar de ministers van Defensie vandaag en morgen vergaderen.
Onvoorspelbare buur
Hoewel Nederland de uitgaven dus verhoogt naar ongeveer 1,17 procent, blijven we achter bij een aantal andere NAVO-landen. Zo maakt Noorwegen haast. In zes jaar tijd gaat het budget omhoog van de huidige 1,5 procent naar 2. Volgens de Noorse premier moet het land inspelen op een steeds onvoorspelbaardere buur, waarmee hij doelt op de Russen. De Noren schaffen de komende jaren onder andere 52 nieuwe straaljagers aan, waarvan de eerste gevechtstoestellen afgelopen week al arriveerden.
De Denen zijn te vergelijken met Nederland. Nu geeft het land 1,14 procent aan defensie uit. De komende zes jaar zullen de uitgaven met 20 procent worden verhoogd, naar 1,3 procent van het bbp. Zoals de premier zegt: "De prijs voor vrede en veiligheid is gestegen." Met het extra geld wil Denemarken een nieuwe eenheid van 4000 man in het leven roepen, die snel naar buitenlandse missies kan worden gestuurd.
En er wordt ingezet op Deense militaire schepen in het Arctisch gebied bij Groenland, dat bij het Deense koninkrijk hoort. Het Arctisch gebied is vanwege de smeltende ijskappen belangrijk geworden.
Het smeltende ijs heeft een jacht op olie- en gasreserves ontketend. Bovendien is er een toename aan scheepsverkeer tussen Europa en Azië. De handelsroute via de Noordelijke IJszee is beduidend korter dan de zuidelijke route via het Suez-kanaal.
Frankrijk en Italië blijven achter
Verder stijgt het budget in Zweden (geen lid van de NAVO) en Slowakije. In Polen, dat al aan de regels voldoet, gaat het budget nog verder omhoog. Het land laat de uitgaven stijgen naar 2,5 procent in het jaar 2030.
Frankrijk blijft in dit rijtje wat achter. Dit jaar wordt er nog bezuinigd op de krijgsmacht, maar vanaf volgend jaar gaat president Macron meer aan defensie uitgeven, zodat in 2025 ook Frankrijk de afspraken kan nakomen. Ook Italië blijft vooralsnog achter, hoewel premier Gentiloni dit voorjaar nog aangaf langzaam het budget te gaan verhogen.
Wat gaat Duitsland doen?
Wat Duitsland gaat doen, is nog niet zeker. In de verkennende gesprekken over een nieuwe coalitie is het tot op heden nog niet aan de orde gekomen, maar in de verkiezingscampagne was het wel een groot thema. De Duitsers geven momenteel 1,2 procent uit aan defensie en als ze de afspraken willen halen dan moet er meer dan 20 miljard euro per jaar bij. CDU/CSU zijn net als de liberale FDP voor, maar de Groenen, de andere coalitiepartner, staan huiverig tegenover de verhoging.
Het enige land dat echt kiest voor een pas op de plaats is Bulgarije. De regering daar wil Rusland niet voor het hoofd stoten door nu meer geld aan defensie uit te geven.