Bindend referendum lang uit het zicht

Een grote meerderheid in de Tweede Kamer ziet niets meer in het bindend referendum. De Kamer sprak vandaag over een initiatiefwet voor een "bindend correctief referendum", waarmee aangenomen wetten zouden kunnen worden tegengehouden.

Beide Kamers stemden al eerder in met de wet, maar omdat het om een grondwetswijziging gaat, moest er een "tweede lezing" komen, waarin zowel in de Tweede als in de Eerste Kamer een tweederdemeerderheid nodig is. Maar er is op geen stukken na een meerderheid, laat staan tweederde.

Noodrem

De oorspronkelijke indieners GroenLinks, PvdA en D66 wilden het voorstel niet langer verdedigen en SP-Kamerlid Van Raak heeft die taak nu overgenomen.

In het debat toonden SP, PVV, 50Plus, Forum voor Democratie zich grote voorstanders van het correctief bindend referendum. Van Raak noemde het een versterking van de vertegenwoordigende democratie.

Volgens SP, PVV, 50Plus en FvD is het een goed middel om plannen waar de bevolking niets in ziet terug te draaien. In de Kamer vielen woorden als "noodrem" en "noodzakelijke aanvulling". FvD-leider Baudet zei dat "bindende referenda en volksinitiatieven de enige manier vormen om de invloed van het partijkartel terug te dringen".

De voorstanders hekelden in felle bewoordingen PvdA, D66 en GroenLinks, die nu dus afstand nemen van het voorstel. PVV-Kamerlid Bosma sneerde naar D66 dat die partij zijn kroonjuwelen bij het grofvuil zet. Hij benadrukte dat het referendum voor D66 vanaf de oprichting een van de belangrijkste punten was.

Internationale verdragen

D66, GroenLinks en PvdA verwezen in het debat allemaal naar de congressen van hun partij, die inmiddels anders over de kwestie denken.

D66-woordvoerder Jetten zei dat zijn partij nog steeds voor het bindend correctief referendum is, maar D66 is tegen dit instrument als er ook internationale verdragen onder kunnen vallen, en dat is bij deze wijziging het geval.

Verkiezingsprogramma respecteren

GroenLinks-woordvoerder Özütok vindt dat het niet meer bij haar partij past om met een simpel ja of nee een streep te zetten door een wet. Ze ziet meer in andere vormen van medezeggenschap om de democratie te versterken.

PvdA-Kamerlid Van Dijk benadrukte dat hij het verkiezingsprogramma van zijn partij wil respecteren. Daarin staat dat de PvdA tegen correctieve referenda is.

VVD, CDA, ChristenUnie en SGP waren altijd al tegen het instrument en blijven dat.

Nacht van Wiegel

Het is de tweede keer dat een bindend correctief referendum in tweede lezing de eindstreep niet haalt: in 1999 sneuvelde een soortgelijk voorstel in de Eerste Kamer.

In de "Nacht van Wiegel", vernoemd naar de tegenstemmende VVD-senator, was er één stem te weinig om de grondwet te veranderen.