Tactiek is een verboden woord in jeugdopleiding van AZ

Na de 2-0 overwinning op NAC Breda kon de vlag uit op het trainingscomplex van AZ. Beide goals werden gemaakt door jonge spelers uit de eigen opleiding: Jeremy Helmer en Guus Til, die dit seizoen steevast kan rekenen op een basisplaats.

Voor Paul Brandenburg is het de bevestiging dat AZ op de goede weg is. Brandenburg is hoofd van de jeugdopleiding van de Alkmaarders, die in 2015 en 2016 werd onderscheiden met de Rinus Michels Award, de prijs voor de beste jeugdopleiding van Nederland.

'Award is mooi compliment, maar oerlelijk'

Maar een talent dat scoort voor het eerste doet Brandenburg veel meer dan een prijs. "Daar doen we het voor, jongens die binnenkomen opleiden voor Jong AZ en het eerste elftal", vertelt hij in Langs de Lijn En Omstreken.

"De Rinus Michels Award is een mooi compliment voor iedereen die de hele dag hard voor de club werkt. Het is alleen een oerlelijk ding, een glazen plateau met een beeld erop. Het is enorm waardevol, maar hij ziet er niet uit."

Volgens Brandenburg werd AZ onderscheiden voor de filosofie van de club. "In 2009 werden we kampioen, dat was fantastisch voor de club. Maar dat gebeurde eerlijk gezegd wel met veel gekochte spelers. Dirk Scheringa stond aan het roer en toen DSB failliet ging, was de club nagenoeg dood."

"Er moest op een andere manier gewerkt worden, want we konden niet concurreren met clubs die miljoenen te besteden hebben. Op dat moment hebben we de pijlen gericht op de jeugdopleiding. Het streven was dat in 2020 de helft van het eerste uit eigen jeugdspelers zou bestaan. Nu al is 67% van de selectie eigen opgeleide spelers."

Tactiek is een verboden woord

De kern van de filosofie van AZ is dat de spelers zelf keuzes kunnen maken en niet alleen doen wat de trainer zegt, vertelt Brandenburg. "Het woord tactiek is tot AZ onder 16 een verboden woord. Tactiek zegt eigenlijk: ik vertel wat je moet doen op korte termijn. Maar op lange termijn heb je er niks aan."

"De trainers zorgen ervoor dat de spelers elke dag van de week op een andere manier worden uitgedaagd", vervolgt Brandenburg. "Dat kan door te trainen op een andere ondergrond of door te trainen met andere ballen. Op zand bijvoorbeeld, of op beton. Maar ook door continu met andere opstellingen te spelen."

"AZ speelt in de jeugd zonder vaste systemen om de spelers te laten zoeken naar creatieve oplossingen. Je ziet vaak dat de trainer bepaalt wat er gebeurt, de spelers zijn slechts uitvoerders. Maar in het eerste elftal wil ik jongens die zelf keuzes maken en in staat zijn tijdens de wedstrijd naar ruimtes en mogelijkheden zoeken."

"De wereldtop kan in een wedstrijd vier tot vijf systemen spelen. Ze zijn niet bezig met het systeem, maar met de sterkte en zwaktes van een tegenstander en de ruimtes die ontstaan. We moeten spelers opleiden die dat aankunnen."

De talenten van AZ staan niet alleen maar op het veld. Ook zonder er fysiek moe van te worden kan er getraind worden. "We werken met IntelliGym, een computerspel dat aansluit bij de belevingswereld van jongeren. Dat spel is gemaakt door een Israëlisch bedrijf dat ook simulaties voor straaljagers maakt. Maar bij ons helpt het om de jeugd sneller keuzes te laten maken."

"Vier jaar geleden hebben we een test gedaan door een bepaalde groep er wel op te laten trainen en een andere groep niet. Het verschil in snelheid van keuzes maken en het inschatten van situaties was enorm."

Virtualrealitybril

AZ werkt ook met een virtualrealitybril, waarmee spelers specifieke spelsituatie kunnen ervaren. "Met die bril op waant de speler zich in een stadion. We zeggen dan niet welke keuze goed is, maar ik wil weten hoe een speler een keuze maakt."

Dat die training in een kantoorruimte werkt, liet Jeffrey van der Heijden zien, speler in de onder 16. "Hij was vorig jaar geblesseerd. Normaal wordt een speler dan bij de medische staf bezorgd en als hij fit is komt hij terug."

"Maar we hebben hem laten trainen zonder fysieke belasting. Als spits kwam hij vaak te laat, hij had moeite met het herkennen van het moment. Iedere dag heeft hij getraind en na een maand stond hij anders op het veld."