Nieuw gebouw voor radioactief afval open: trots maar ook kritiek
In Zeeland is vandaag een nieuw gebouw geopend voor de opslag van radioactief afval. Het gaat om een pand waarin verarmd uranium uit heel Nederland wordt verzameld. Het knalblauwe pand werd geopend door prinses Beatrix.
Het beleid in Nederland is dat al het radioactieve afval op één centrale plaats wordt opgeslagen, bij de Covra in de gemeente Borsele. Het gebouw staat vlak bij de opslaglocatie voor hoogradioactief afval. Beide soorten zijn gevaarlijk voor de mens, en moeten voor (zeer) lange tijd afgeschermd worden.
Dikke muren
"Er zijn 1000 organisaties in Nederland die werken met radioactieve stoffen", zegt plaatsvervangend directeur Ewoud Verhoef van de Covra. "Die produceren allemaal radioactief afval." Dit afval wordt opgeslagen in gebouwen met dikke muren, met deels op afstand bedienbare apparatuur, voordat het over ruim honderd jaar definitief onder de grond moet verdwijnen.
Het uranium wordt onder meer gebruikt als brandstof voor onderzoeksreactoren en kerncentrales. Daarnaast wordt het ingezet voor de productie van medische isotopen, waarmee kankerpatiënten worden behandeld.
Niet iedereen is het eens met het beleid om het afval zo lang bovengronds op te slaan. Peer de Rijk van de organisatie Wise bijvoorbeeld (World Information Service on Energy), die z'n wortels heeft in de antikernenergiebeweging, noemt het beleid hypocriet.
"Er wordt al 40 jaar wereldwijd serieus onderzoek gedaan naar een definitieve eindberging voor het afval. Die is er tot op heden niet. Ondertussen blijven we wel doorgaan met de productie van radioactief afval. Wij vinden dat niet kunnen. Want je slingert wel de verantwoordelijkheid voor dat grote probleem over de schutting naar volgende generaties."
Het is echt een gloeiendhete aardappel die elke opeenvolgende regering voor zich uitschuift.
Want hoewel de huidige opslag veilig is, vindt ook Wise, zorgt dit beleid er wel voor dat we in Nederland niet de goeie discussie voeren. Er zou eigenlijk een gesprek op gang moeten komen hoe de groei van het kernafval zo snel mogelijk gestopt kan worden. Maar aan die discussie wil niemand beginnen, zegt De Rijk.
"Het is echt een gloeiendhete aardappel die elke opeenvolgende regering voor zich uitschuift. Elke politicus weet: zodra gezegd wordt dat er een plek moet komen, in de grond van Drenthe of Brabant bijvoorbeeld, zal er een enorm tumult ontstaan. Wij zeggen: laat dat dan maar komen."
Want pas dan, zegt De Rijk, komt vanzelf die andere discussie bovendrijven waarom we toch nog steeds die hoeveelheid afval laten groeien.
Eindberging
Ewoud Verhoef is het niet eens met de kritiek van Wise. In sommige landen, als Finland, Zweden en Frankrijk, zijn al vergevorderde plannen voor zo'n eindberging. "Door te leren van wat er in het buitenland gebeurt met het radioactieve afval, kunnen we ook zien wat we in Nederland moeten doen."
"Het mooie in Nederland is juist dat we van tevoren hebben gezegd: we gaan het honderd jaar boven de grond opslaan. Daarom hebben wij al onze gebouwen en verpakkingen ontworpen voor honderd jaar. En we hebben die 100 jaar ook nodig om voldoende afval bij elkaar te sparen en daarmee óók voldoende geld om die eindberging te realiseren."