'Noord-Korea heeft nu bereikt wat het wilde bereiken'

"We komen er niet meer onderuit. Noord-Korea heeft nucleaire intercontinentale raketten", twitterde Korea-kenner Remco Breuker vanochtend. Met de laatste kernproef en de recente rakettesten lijkt het erop dat het land in staat is om een kernwapen over grote afstand te lanceren.

Daarmee heeft het regime zijn doel bereikt, zegt Breuker: het versterken van zijn onderhandelingspositie.

"We hoeven ons niet meer te wagen aan voorspellingen, want die zijn nu uitgekomen. Ik denk dat dit het historische moment is waarop duidelijk is geworden dat we het hebben laten liggen", zegt Breuker. "Het kalf is verdronken. We kunnen alleen nog de put dempen. Dat moet je ook doen, maar het kalf is wel verdronken."

Volgens Breuker is de snelle ontwikkeling van het Noord-Koreaanse atoom- en raketprogramma levensgevaarlijk. Het stalinistische land zou zijn technologie kunnen verkopen aan andere landen of zelfs aan terreurgroepen. "Ze hebben al een kernreactor geleverd aan Syrië. De top van Hezbollah is in Noord-Korea opgeleid en er gaan verhalen dat ook al-Qaida er is geweest. Dat is niet raar", stelt de hoogleraar Koreastudies van de Universiteit Leiden. "Het Noord-Koreaanse gedachtegoed is extremistisch, dat gaat vaak goed samen met wat andere extremisten willen."

Om Noord-Korea in toom te houden, zijn er van oudsher verschillende opties: sancties, onderhandelen en militair ingrijpen. Zuid-Korea en Japan hebben in hun eerste reacties op de kernproef opgeroepen tot het aanscherpen van de sancties, maar daarvoor is het volgens Breuker te laat. "De sancties die we nu hebben, zijn niet afdoende gebleken. Ze moeten achter het geld aan: veel beter in kaart brengen hoe de geldstromen naar Noord-Korea lopen, ook via de achterdeur. Probeer ervoor te zorgen dat ze niet meer aan brandstof kunnen komen voor die raketten."

Verschillende Korea-watchers roepen op om weer om de tafel te gaan zitten met Noord-Korea. Ook Breuker denkt dat er weer onderhandeld gaat worden, maar hij verwacht er weinig van. "Met praten beloon je ze alleen maar. Je kunt om de tafel gaan zitten, maar wat ligt er dan op die tafel? Een afspraak dat Noord-Korea de ontwikkeling van zijn kernwapenprogramma zal bevriezen? Dat is zinloos. Ze hebben die wapens al. En met wie praat je dan? Een familie met kernwapens die heerst over land met een feodaal systeem. Alleen het regime wordt daar beter van."

Maar veel alternatieven zijn er niet voor de onderhandelingstafel. Militair ingrijpen is nauwelijks nog een optie, want daarmee is de kans op escalatie veel te groot. "Wat ga je doen? Een bom op Pyongyang gooien? En wat gebeurt er dan? Ik denk niet dat dat nog kan, zo'n preventieve aanval. Daar is het echt te laat voor. Het is heel akelig."

De vraag is wat Noord-Korea uiteindelijk wil bereiken met zijn nucleaire programma. Het gaat al jaren niet meer alleen om zelfbescherming, zegt Breuker. "Daarvoor waren ze in 2009 al ver genoeg. Je hebt er geen intercontinentale wapens voor nodig. Maar ze zijn ermee doorgegaan, ondanks alle sancties."

Wat wil het regime van Kim Jong-un er dan mee bereiken? In eerste instantie vooral een sterkere positie in de onderhandelingen, maar op de achtergrond speelt er volgens de Korea-deskundige nog een ander idee mee. "Het einddoel, er valt moeilijk aan te ontkomen, is de ultieme prijs: de hereniging met Zuid-Korea op Noord-Koreaanse voorwaarden. Dat lijkt nu onvoorstelbaar. Maar een Noord-Korea met intercontinentale kernraketten was twintig jaar geleden ook onvoorstelbaar. En nog langer geleden had niemand gedacht dat Noord-Korea nu nog zou bestaan."