'Veel aandacht voor Texas, maar in Zuid-Azië voltrekt zich een stille ramp'

• Jade van Doornik

  redacteur Online

Het Rode Kruis heeft tot nu toe 55.000 euro opgehaald voor de slachtoffers van de overstromingen in Zuid-Azië. "We zijn er blij mee, maar het is nog veel te weinig", zegt Merlijn Stoffels van het Rode Kruis. De organisatie zegt 7,5 miljoen euro nodig te hebben om de hulp in de getroffen gebieden op te kunnen schalen.

Het dodental als gevolg van overstromingen door hevige moessonregens in India, Bangladesh en Nepal is de afgelopen dagen gestegen tot boven de 1200. De ziektes die nu uitbreken, vormen een extra risico.

Wel aandacht voor Texas

"Waar in Amerika terecht veel aandacht is voor de tropische storm Harvey, lijkt de ramp in Zuid-Azië zich in stilte te voltrekken", zegt Stoffels. "Tienduizenden huizen, scholen en ziekenhuizen zijn vernietigd. Bijna 41 miljoen mensen zijn getroffen."

Naast het gebrek aan geld is de toegang tot het gebied een probleem voor het Rode Kruis. Stoffels: "Hulpverleners vertellen ons dat ze geen enkel stukje droog land kunnen vinden om met de helikopter te landen."

De regenval hoort bij de jaarlijkse moesson. "Er is ieder jaar sprake van overstroomde gebieden en doden", zegt weerman Peter Kuipers Munneke. "Maar deze zomer was bijzonder warm, met temperaturen tot bijna 50 graden. Dat maakt het heviger."

De warmte bepaalt hoeveel regen er valt. Munneke: "Het zeewater in de Indische Oceaan warmt op en de lucht bevat meer waterdamp. Daardoor kan het ook meer regenen."

Dichtbevolkte delta

Net als Nederland is het overstroomde gebied in Zuid-Azië een delta: een rivierrijk gebied. Alleen heeft het in tegenstelling tot Nederland nauwelijks dijken en duinen.

"Met nog veel meer rivieren zijn dit zeer complexe deltagebieden", zegt Henk Ovink. Hij is watergezant van de Nederlandse overheid en probeert in die functie onder meer de Nederlandse kennis over waterbouw internationaal te verspreiden.

Dat het aantal getroffen mensen snel hoog op kan lopen, komt doordat er veel mensen in het gebied wonen. Bangladesh is een van de meest dichtbevolkte landen ter wereld.

"Kansen en kwetsbaarheid staan dicht bij elkaar", zegt Ovink. "Mensen wonen en werken op vruchtbare, maar kwetsbare plekken. Het zijn plaatsen die veel te bieden hebben en door de risico's vaak goedkoop zijn. Daardoor zijn getroffenen veelal ook arme mensen."

Verbetering

"Door klimaatverandering worden die risicovolle plekken steeds kwetsbaarder", zegt Ovink. "Bangladesh werkt hard aan oplossingen om om te gaan met de deltagebieden. De regering heeft waterproblematiek enige tijd geleden tot prioriteit verklaard."

Maar oplossingen hiervoor kunnen jaren duren. "Dit is niet vandaag of morgen opgelost. Voor de problemen met water is geen quick fix", zegt Ovink. "Kijk maar naar Nederland. Na de watersnoodramp in 1953 heeft het bijvoorbeeld nog bijna 45 jaar geduurd tot de Maeslantkering geopend werd."

Goed beschermen tegen water duurt lang. "Nederland werkt al honderden jaren met water, en dat zullen we nog honderden jaren moeten blijven doen. En dat geldt voor alle plekken waar mensen in deltagebieden wonen. Je moet als land blijven volhouden."