Van der Laan emotioneel over zijn stad, die hopelijk 'lief blijft'

"Een kijkje in de ziel van de burgemeester", werd het interview met de Amsterdamse burgemeester Eberhard van der Laan in Zomergasten vanavond veel genoemd. Van der Laan sprak met presentatrice Janine Abbring over zijn werk, zijn ziekte, zijn humor, mooie momenten en zijn erfenis voor Amsterdam.

En waar de 62-jarige Van der Laan niet emotioneel werd toen het gesprek ging over zijn ziekte, moest hij wel een traantje wegpinken bij een gesprek over verbroedering en zijn stad Amsterdam.

Goed voelen

"Op dit moment voel ik me eigenlijk gewoon goed", zei Van der Laan aan het begin van het programma. "Ik heb wel op bepaalde plekken al heel lang pijn. Dat hou je gewoon, die kanker gaat alle kanten op. Maar ik voel me niet zo moe op dit moment. Ik ga volgende week op vakantie, dus ik voel me heel lekker, maar het is natuurlijk heel slecht."

De burgemeester lijdt aan uitgezaaide longkanker. De uitzending, normaal gesproken live, was daarom van tevoren opgenomen. "Soms word ik overvallen door moeheid. Dit betekent dat ik een vangnet heb en er even uit kan gaan als het nodig is", vertelde hij Abbring.

Abbring vroeg Van der Laan of hij er niet liever met een zeilboot op uit zou willen trekken nu hij zo ziek is, maar dat ziet hij niet zitten. "Nee. Verantwoordelijkheid is toch wel mijn bijnaam. Misschien heb ik wel een overmaat aan verantwoordelijkheidsgevoel. Het is met de paplepel ingegoten. Daardoor heb ik ook weleens dingen verwaarloosd, ook op het thuisfront. Daar heb ik geen spijt van maar als ik het anders kon doen, zou ik het doen, dat zeg ik wel."

Hoe lang Van der Laan nog aan het werk blijft als burgemeester, weet hij niet. "De commissaris van de Koning zegt: jij beslist dat, en mijn wethouders helpen mij goed. Er ligt een taak op mij om te zorgen dat niemand daar spijt van krijgt. En voorlopig ben ik nog even een poosje burgemeester." Van der Laan is blij met de reacties die hij krijgt van Amsterdammers. "Ze zeggen: blijf nog maar een poosje, maar besteed ook aandacht aan je gezin. Ik voel me enorm gesteund."

Van der Laan vertelde verder dat hij in zijn jeugd helemaal geen burgemeester wilde worden, een beroep dat hij associeerde met de burgemeester in de kinderserie Swiebertje. "No way. Als er iets is dat ik niet wilde worden was het die meneer. Ik wilde wel zwerver worden zoals Swiebertje, maar toch echt niet zo'n saaie man."

Dat hij uiteindelijk toch voor het burgemeesterschap koos, heeft een simpele verklaring. "Het is geen verhaal geworden van burgemeester, maar van burgemeester van Amsterdam. En burgemeester van Amsterdam, dat is natuurlijk een verhaal apart."

Aanslag Charlie Hebdo

Van der Laan sprak ook over de aanslag op het satirische tijdschrift Charlie Hebdo in Parijs. Die aanslag heeft veel indruk op hem gemaakt, vertelde hij. Maar niet alleen aan de aanslag heeft hij vervelende herinneringen, ook aan het debat in de Tweede Kamer een week erna.

In het debat gingen lijsttrekkers fel in discussie over de aanpak van terroristische aanslagen. "Het systeem is steeds meer pervers geworden in termen van.. knok maar, de burgers vinden het wel fijn. Dat vinden burgers helemaal niet fijn."

Hij hoopt juist dat de politiek meer gaat verbroederen. "Leg een arm om zijn schouder in plaats van dat je hem ritueel pakt."

Van der Laan sprak ook over verbroedering na een video over Ajax-voetballer Nouri, die met blijvende hersenschade in het ziekenhuis ligt. Dat onderwerp maakte hem emotioneel. "Het is een onwaarschijnlijk verdriet, dat iemand met zo'n mooi perspectief zoveel pech heeft. Dat is het grote ongeluk, maar het is dan ook wel tegelijk een geluk dat het verbroedert."

Daarmee doelde hij op de verbroedering tussen Ajax-fans met Feyenoord- en PSV-fans. Maar ook op de verbroedering van F-siders (de harde kern van de Ajax-fans) met Marokkanen bij een bijeenkomst voor Nouri's huis. "Het was een soort rouwdienst: de F-siders namen Marokkanen mee in hun vuurwerkgebruik en de Marokkanen namen de F-siders mee in het bidden.. en zo was het een perfecte dienst."

Amsterdammers keken op verschillende plaatsen in de hoofdstad samen op grote schermen naar de uitzending.

Gijsbert Koren was ervoor met klapstoeltjes naar het Scheepvaartmuseum gekomen. "Heel bijzonder om dit hier te volgen", zei hij tijdens de uitzending. "Het valt me op dat hij ook een soort burgemeester van Nederland is. Hij geeft ons heel veel lastige dilemma's om over na te denken. Een heel mooi, maar ook een zwaar interview. Dat hij zo enorm veel energie heeft om bezig te zijn voor de stad en voor het land, dat is indrukwekkend."

Ook het einde van de uitzending was emotioneel. "Wat hoop jij dat jouw erfenis voor Amsterdam is?", vroeg Abbring. "Ja, ehm, dat het de lieve stad blijft die het is", zei Van der Laan, met tranen in zijn ogen.