DNB: wel oververhitting maar geen woningbubbel in de grote stad

Op de woningmarkt in de grote steden is vooralsnog geen sprake van een zeepbel. Dat zegt toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) in een groot onderzoek naar de Nederlandse woningmarkt.

De toezichthouder ziet wel tekenen van oververhitting, zoals een korte verkooptijd, kopen boven de vraagprijs, en soms zelfs zonder voorbehoud van financiering of bouwkundige keuring.

Tegelijkertijd financieren kopers de huizen met steeds meer eigen geld. Volgens door DNB geraadpleegde experts zijn bedragen tussen de 50.000 en 70.000 euro niet ongewoon. Een kwart van de huizen in Amsterdam wordt sinds 2013 zelfs zonder een hypotheek gekocht, onder meer door de verruimde schenkingsvrijstelling, van ouders aan hun kinderen.

Driedeling

De populariteit van de stad is de voornaamste oorzaak van de prijsstijging daar. Vooral hoogopgeleide jongeren uit de rest van het land komen naar de grote steden. Maar voor hen zijn er niet genoeg woningen.

Verder loopt de bouw van nieuwe woningen achter en worden relatief weinig kantoorpanden omgebouwd tot woning. Door de schaarste die daardoor ontstaat wordt de prijs opgedreven.

Daarom denkt DNB dat de ontwikkeling in de grote steden geen voorbode is voor de rest van het land. De toezichthouder ziet eerder een driedeling.

Door de oververhitting (1) in de grote steden verhuizen vooral gezinnen naar omliggende gemeenten op zoek naar betaalbare woningen. Daar trekt de woningmarkt dan aan (2). In de rest van het land trekken mensen weg. Daar blijft de woningmarkt in het slop (3).

In de knel

Door het tekort aan betaalbare woningen in de grote steden dreigen daar steeds meer mensen met middeninkomens in de knel te komen. Vooral het vinden van een betaalbare huurwoning in de vrije sector wordt bijna onmogelijk, zegt DNB. Juist vandaag constateert ook huurwoningensite Pararius dat de prijzen van huurwoningen vrijwel overal blijven stijgen.

Volgens DNB kan de Rijksoverheid meer doen om gemeenten en corporaties te stimuleren meer betaalbare huurwoningen te bouwen. Zo beveelt de toezichthouder aan om de hypotheekrenteaftrek sneller af te bouwen om een gelijker speelveld te creëren. Ook zou het Rijk prestatieafspraken met de gemeenten kunnen maken over het aantal te bouwen woningen.