Noordzee wordt elektriciteits-snelweg met nieuw eiland als knooppunt

• Rob Koster

  Economieverslaggever

De plannen om alle windmolenparken en de landen rond de Noordzee met elektriciteitskabels aan elkaar te verbinden, worden serieus. Netbeheerders Tennet Nederland en Duitsland hebben hiervoor een consortium opgericht met de Deense netbeheerder Energinet.dk. Zij worden gesteund door de Europese Commissie, die ze later deze maand zal presenteren in Brussel.

Onderdeel van het plan is de bouw van een kunstmatig eiland midden in de Noordzee, van waaruit kabels naar Noorwegen, Denemarken, Duitsland, België, Nederland en Groot-Brittannië gaan.

"Er is duidelijk behoefte aan verdere ontwikkeling van windenergie en de Noordzee is daar een fantastische plek voor", zegt Mel Kroon, ceo van Tennet. Op dit moment zijn er verbindingen tussen landen en lopen er kabels van windmolenparken naar het land dat ze gebouwd heeft.

Deze infrastructuur voldoet niet meer als de komende decennia wind op zee een steeds grotere rol zal gaan spelen. "Dan zal je verder de zee op moeten en dat kan rond een te creëren eiland op de Doggersbank. Dat eiland kan je vervolgens verbinden met alle landen rond de Noordzee", zegt Kroon. In 2050 kan dan 90 procent van de energievoorziening van deze landen afkomstig zijn van wind op zee.

De windmolenparken die nu zijn aangelegd door de Noordzeelanden liggen over het algemeen redelijk dicht bij de kust. Dat betekent dat ze meestal met wisselstroomkabels worden verbonden met het land dat ze heeft aangelegd. Bij verdere uitbreiding van wind op zee, komen windmolenparken steeds vaker midden op de Noordzee te liggen. Dat betekent dat de infrastructuur ingewikkelder en duurder wordt.

Landen leveren nu stroom aan elkaar via bilaterale gelijkstroomkabels. Naarmate zon- en windenergie belangrijker worden, wordt de uitwisseling van stroom tussen landen ook steeds belangrijker. Een storm die over de Noordzee raast, levert bijvoorbeeld de eerste dag stroom in het ene land en de volgende dag aan een ander land. De stroom moet uiteindelijk terechtkomen op de plek waar de behoefte het grootst is.

Elektriciteit met wisselstroom eerst afvoeren naar het land dat het windmolenpark gebouwd heeft en daarna omzetten naar gelijkstroom en exporteren naar een buurland is duur en inefficiënt. In de plannen die Tennet heeft ontwikkeld, worden zowel de windmolenparken als de deelnemende Noordzeelanden via een grote stekkerdoos op de Doggersbank aan elkaar gekoppeld. De Doggersbank is een ondiep deel van de Noordzee, waar het relatief makkelijk is om een eiland aan te leggen.

De plannen van Tennet vereisen wel dat alle Noordzeelanden accepteren dat ze een gezamenlijk energiebeleid gaan voeren waarbij een Nederlands windmolenpark stroom kan leveren aan Engeland of andersom. Kroon: "Groene energie in zijn algemeenheid betekent dat landen intensief met elkaar moeten samenwerken. Alleen al vanwege het simpele feit dat het soms waait in het ene land en soms in het andere land."