'Dat je zo door het systeem in de steek gelaten kan worden'

Gedupeerden van de aardbevingen in Groningen eisen een vergoeding voor de psychische schade die ze hebben geleden. De rechtbank in Assen doet vanochtend uitspraak in een zaak die door 125 mensen is aangespannen tegen de Nederlandse Staat en de NAM.

Lambertus Janssens is een van de eisers. Hij kampt met een burn-out, door de aardbevingsschade aan zijn huis en de daaropvolgende strijd met de NAM. Janssens woonde met zijn vrouw en vijf kinderen in Appingedam. Na een beving in november 2013 ontstonden er grote scheuren in zijn huis. Het stutten van de muren hielp niet. Een jaar na de aardbeving werd de woning onbewoonbaar verklaard.

Al die tijd stond Janssens er voor zijn gevoel alleen voor. "Alle experts, ook de bouwinspecteur van de NAM, constateerden dat ons huis onherstelbaar beschadigd was. Bij een nieuwe zware aardbeving zou het zomaar kunnen instorten, werd er gezegd. Maar toch sloten ze mijn dossier en kwam er geen enkele vergoeding. Ik stond met de rug tegen de muur, in mijn eentje tegenover een heel leger experts van de NAM."

Hypotheek

Het gezin verhuisde naar een huurhuis in de buurt van Assen. Maar de hypotheek van de onbewoonbare woning moest ook worden betaald. Janssens raakte overspannen van de zorgen en kon een half jaar niet meer werken. Omdat hij zelfstandig ondernemer is, kwam er al die tijd geen geld binnen.

Financieel gaat het inmiddels iets beter. De NAM kocht de beschadigde woning nadat Janssens met een kort geding had gedreigd. Mentaal heeft hij het nog steeds zwaar. "Dat je in Nederland zo door het systeem in de steek kunt worden gelaten, doet iets met je. Daar kom je heel moeilijk overheen. Ik wil dat de rechter dat weet."

De NAM liet in juni vorig jaar al weten begaan te zijn met de situatie van de familie Janssens. "Daarom heeft NAM besloten de woning te kopen, ook al is er geen schade door aardbevingen aangetoond. NAM meent met de opkoop en aanvullende vergoedingen ruimschoots tegemoet te zijn gekomen aan de situatie van de familie."

Volgens het bedrijf is het spijtig dat Janssens de regeling niet accepteert. "Mocht de familie door willen procederen tegen NAM in de immateriële schadezaak, dan is dat de keus van de familie."

Huisarts

Huisarts Ryanne Addink krijgt in haar praktijk in Middelstum regelmatig patiënten met psychische klachten en zij ziet een duidelijke relatie met de aardbevingen. "Die veroorzaken meer schade dan alleen aan het huis. Mensen die langdurig onder spanning staan, krijgen klachten als slapeloosheid, angsten, hoofdpijn en spierpijn. Soms zo erg dat ze niet meer normaal kunnen functioneren. Een kunstenares die werkt vanuit haar woonhuis, kan door de spanningen bijvoorbeeld niet meer creatief zijn. Terwijl ze daar wel haar brood mee verdient."

Huisarts Addink kan patiënten met ernstige stressklachten doorverwijzen naar een psycholoog of psychiater. Maar niet iedereen gaat daar op in. "Dat zit in de volksaard, de mensen hier praten niet gemakkelijk. Zit je al buiten je schuld in de problemen, moet je ook nog eens in therapie. Dat voelt als een straf." Addink kan in zo'n geval niet veel meer doen dan praktische hulp bieden. "Antidepressiva of slaapmedicatie voorschrijven. En een luisterend oor bieden, dat helpt soms ook."

De uitspraak voor de rechtbank in Assen is vandaag om 10.00 uur.