Italianen halen honderden vluchtelingen via luchtbrug binnen
Een Italiaanse vrijwilligersgroep brengt al een jaar lang oorlogsvluchtelingen vanuit Syrië en Libanon over naar Europa. De met name Syrische vluchtelingen worden opgevangen bij families en kerkelijke organisaties, die zelf de kosten voor het onderdak opbrengen. Dat is de enige manier om mensensmokkelaars buiten spel te zetten, gelooft de groep.
In een jaar tijd werden 700 vluchtelingen door de katholieke Sant'Egidio gemeenschap rechtstreeks vanuit de opvangkampen naar Rome overgevlogen. "Het geloof of de achtergrond van mensen speelt daarbij geen rol", zegt directeur Andrea Riccardi.
"Het idee van die luchtbrug werkt. Het werkt voor alle partijen. Italië weet wie hier binnenkomt. Deze Syriërs zitten muurvast in Libanon. De enige uitweg die ze wordt geboden is een rubberboot van de mensensmokkelaars."
Mijn stad Homs bestaat niet meer.
Verwonderd kijkt de 38-jarige Syriër Yage Tome me op het vliegveld van Rome aan. Met zijn gezin, bestaande uit drie jonge kinderen, arriveerde hij maandag. Naast hem staat zijn zoon van 11 in een geel-blauw jack, die zijn vader niet loslaat. Op het bagagekarretje liggen een paar koffers; het is alles wat het gezin nog heeft. Ze ontvluchtten het kapotgeschoten Homs en zaten bijna vier jaar in een opvangkamp in Libanon, zegt Tome. "Mijn stad Homs bestaat niet meer."
"Ik heb geen grote wensen. Ik dank de Italianen dat ik hier kon komen. Ik wil nu alleen maar met mijn familie zijn en in vrede leven. We zijn uitgeput, we kunnen niet meer."
Nog dit voorjaar wil de groep Sant'Egidio de duizendste vluchteling naar Italië halen en het project krijgt inmiddels navolging in Frankrijk. Ook in Spanje komt mogelijk een luchtbrug, zegt directeur Riccardi. "Dit is overduidelijk een manier om mensensmokkel uit te schakelen. Vluchtelingen zijn op zoek naar een nieuw thuisland. Maar ook wij, in ons vergrijsde West-Europa, hebben uiteindelijk deze mensen nodig."
De luchtbrug werd vorig jaar april wereldnieuws toen paus Franciscus na een bezoek aan vluchtelingen op Lesbos twaalf stomverbaasde Syriërs uitnodigde met hem mee te reizen naar Italië. De Sant'Egidio groep wil nu ook naar Afrikaanse landen luchtbruggen openen.
Riccardi haalt zijn schouders op na de opmerking dat zijn werk er niet makkelijker op wordt. Steeds meer Italianen zien liever dat grenzen dichtgaan in plaats van dat er nog meer mensen worden binnengehaald. Niet anders dan in Nederland.
"De Europese landen moeten met elkaar overdenken hoe het verder moet", zegt Riccardi. "Wij hebben deze immigranten nodig. Een groot deel heeft werkelijk recht hier opgevangen te worden. Maar we kunnen vluchtelingen niet in mensonterende situaties aan hun lot overlaten. We hebben geen keus."
Niemand vertrekt zomaar.
Terwijl zeker twintig cameraploegen de net aangekomen Syrische families op het vliegveld Fiumicino bij Rome filmen, kijkt Diakte Fodie van een afstandje toe. Hij kwam twee jaar geleden vanuit Mali op een rubberbootje aan in Italië en werkt nu als tolk voor de hulpgroep. Ook hij beseft dat steeds meer Europese landen de deuren voor migranten sluiten. "Niemand vertrekt zomaar", reageert Fodie. "We zijn hier gekomen om in vrede te leven, we zijn gevlucht voor oorlogen en armoede."
Sinds begin dit jaar kwamen op de smokkelroute tussen Libië en Italië ruim 13.000 nieuwe migranten binnen. Daaronder zijn nauwelijks Syriërs, maar vooral Afrikanen afkomstig uit Ivoorkust, Guinee en Nigeria.
De regering van premier Gentiloni werkt aan plannen om vluchtelingen versneld te identificeren en terug te sturen. De regering hoopt zo dat de druk op de overvolle opvangcentra afneemt.
Volgens de groep Sant'Egidio kan ze weinig doen voor migranten in de centra, omdat ze al wachten op een beslissing over hun asielaanvraag.