Sombere kiezer vooral bezorgd over normen en waarden

Kiezers maken zich de meeste zorgen over normen en waarden. Dat blijkt uit een onderzoek dat bureau Ipsos heeft uitgevoerd in opdracht van de NOS.

Zorgen over normen en waarden leven bij 86 procent van de Nederlanders, vier op de tien hebben er zelfs grote zorgen over. Een grote meerderheid vindt ook dat het hiermee slechter gaat dan vijf jaar geleden. En er is ook niet veel hoop dat het de komende vijf jaar zal verbeteren: slechts een op de tien mensen verwacht dat het dan beter zal gaan met de normen en waarden in ons land.

Meer dan 80 procent maakt zich ook zorgen over de stand van de gezondheidszorg. Bijna een derde zelfs grote zorgen. Vergeleken daarbij denkt men veel positiever over de economie: ruim 60 procent maakt zich daar zorgen om, waarvan slechts 11 procent grote zorgen.

Immigratie en asiel

Zorgen over immigratie en asiel scoren bijna net zo hoog als over normen en waarden: 81 procent van de ondervraagden is daar enigszins of erg bezorgd over, waarvan 35 procent zich grote zorgen maakt.

Desgevraagd vindt de helft van de Nederlanders de komst van niet-westerse immigranten een bedreiging voor de Nederlandse normen en waarden. Die opvatting heerst niet alleen onder PVV-stemmers: een meerderheid van stemmers op CDA, VVD en 50Plus vindt dat ook.

Een ruime meerderheid van de mensen met een voorkeur voor de PVV, VVD of CDA is voor het terugsturen van Afrikaanse vluchtelingen. Ook binnen de huidige D66- en SP-achterban zijn meer voor- dan tegenstanders voor deze maatregel.

Binnen de PvdA zijn vier op de tien mensen voor deze stelling, tegenover drie op de tien die tegen zijn. Van de mensen die overwegen GroenLinks te stemmen zijn net zo veel mensen voor als tegen.

Niet blij met Trump

Over de situatie in de wereld zijn de kiezers pessimistisch. Op de vraag of men verwacht dat het de komende vijf jaar de goede of de slechte kant opgaat met de situatie in de wereld antwoordt 64 procent "de verkeerde kant".

In dat verband kan Donald Trump, de nieuwe president van de Verenigde Staten, op weinig waardering rekenen: twee op de drie Nederlanders zijn niet te spreken over zijn functioneren. Alleen onder PVV-stemmers zijn relatief veel mensen te vinden die positief over hem oordelen, maar ook daar is veel twijfel: een derde is positief, een derde negatief, een derde neutraal.

Voor de toekomstige situatie in Nederland ziet de grootste groep het somber in. Daar staat tegenover dat relatief weinig kiezers zich druk maken over de situatie in de buurt of hun persoonlijke leven. De meesten verwachten over vijf jaar geen verschil met nu, en anders gaat het licht beter.