Reconstructie strijd Oost-Aleppo: oorlogsmisdaden gepleegd

• Hoessein Sabir

  Redacteur Buitenland

Het Syrische regime heeft vorig jaar alle beschikbare middelen ingezet om Oost-Aleppo te heroveren en daarbij zijn ook oorlogsmisdaden gepleegd. Berichten daarover worden ondersteund door een reconstructie die van de slag om Aleppo is gemaakt door de Atlantic Council, een Amerikaanse denktank die adviseert over internationale veiligheid.

Angstvallig keek de internationale gemeenschap afgelopen jaar naar de strijd om Oost-Aleppo, maar een duidelijk beeld van wat zich daar afspeelde was er eigenlijk niet. Begin december was het Syrische leger bezig aan een slotoffensief om het stadsdeel op de rebellen te heroveren. Gesteund door Rusland, Iran en tal van sjiitische milities, werd het gebied wekenlang gebombardeerd en belegerd.

De Amerikaanse denktank heeft, samen met onderzoeksgroep en journalistencollectief Bellingcat, die slag nu in kaart gebracht. Bellingcat-oprichter Eliot Higgins heeft meegewerkt aan het rapport. "De schade in Oost-Aleppo is enorm, maar we waren verrast over de hoeveelheid informatie die we toch konden achterhalen", zegt hij.

3D-model

De onderzoekers hebben via allerlei open bronnen op internet, zoals Facebook, Twitter en YouTube, een reconstructie gemaakt van de herovering van Oost-Aleppo. Zo is met een 3D-model in kaart gebracht hoe een van de laatste ziekenhuizen van Oost-Aleppo door meerdere bombardementen werd verwoest.

Het ziekenhuis werd in zes maanden tijd veertien keer getroffen bij luchtaanvallen. "Op deze manier willen we mensen beter laten begrijpen wat zich daar heeft afgespeeld. Je hoeft niet meer honderden pagina's te lezen om te beseffen wat daar aan de hand is."

Het 3D-model vat volgens Higgins handzaam samen wat het ziekenhuis in Oost-Aleppo heeft doorstaan. "Via foto's, filmpjes en getuigenverklaringen krijg je een rondleiding door het gebouw."

Het rapport stelt dat het bombarderen van ziekenhuizen en medische locaties geen toeval was, het gebeurde doelbewust. Er zit volgens de onderzoekers een uitgekiende strategie achter. Het Syrische en Russische leger ontkennen dat. Ze zeggen al zolang als het conflict duurt, dat van doelbewuste aanvallen op ziekenhuizen geen sprake is.

Die ontkenningen probeert Higgins al jaren onderuit te halen. Volgens hem toont dit rapport voor de zoveelste keer aan dat er in Syrië oorlogsmisdaden zijn gepleegd. "We hebben te maken met een regering die alles ontkent. Zo beweert Assad nog steeds dat er geen vatbommen worden ingezet. Al die ontkenningen proberen wij op deze nieuwe manier onderuit te halen. Zolang zij blijven ontkennen, moeten wij met meer bewijs komen."

Volgens het rapport werden de tactieken en middelen van het Syrische leger, die in andere delen van Syrië succesvol bleken, in Aleppo allemaal uit de kast gehaald. Er werden clusterbommen, vatbommen en chemische wapens ingezet. Ziekenhuizen en medische posten werden doelbewust gebombardeerd. Alles werd in het werk gesteld om het verzet van de rebellen en de burgerbevolking te breken.

Op onderstaand kaartje is te zien dat vooral het oosten van Aleppo zwaar werd getroffen.

Onafhankelijkheid

In zijn zoektocht naar partners is Higgins onder meer bij de Atlantic Council terechtgekomen. Maar de warme band die deze denktank met bijvoorbeeld de NAVO onderhoudt, zou het vertrouwen in en de geloofwaardigheid van Bellingcat kunnen schaden.

Toch is Higgins daar niet bang voor. "Via de open bronnen die wij raadplegen, kan iedereen het bewijs dat wij leveren, achterhalen. We zullen bewijs blijven verzamelen, dat analyseren en zo presenteren dat het voor iedereen begrijpelijk is." Ondanks die transparantie zal er altijd kritiek blijven op zijn werkwijze, verwacht de Bellingcat-oprichter.

Politieke boodschap

De experts bij de Atlantic Council hebben er bij de Verenigde Staten altijd op aangedrongen om meer te doen om de Syrische bevolking te beschermen en de gematigde oppositie te ondersteunen. Daarom levert dit rapport niet alleen bewijzen voor de misdrijven die in Aleppo zijn gepleegd, maar zit er ook een duidelijke politieke boodschap in voor de nieuwe Amerikaanse regering.

In het rapport staat er dit over: "De gebeurtenissen in Aleppo gedocumenteerd in dit rapport zijn een herinnering dat diplomatie zonder invloed gevaarlijk is. De nieuwe informatieoorlogen, gevoerd door de tegenstanders van de VS, vragen om een nieuwe tegenstrategie."

De onderzoekers zeggen in hun conclusie ook: "De overwinnaars in Aleppo zijn niet onze bondgenoten in de strijd tegen het terrorisme."

Dit lijkt een boodschap voor president Donald Trump. Hij heeft plannen om samen te werken met de Russen in Syrië.