Hoe de VS de maanoorlog wilde winnen met ruimtesoldaten en nucleaire bazooka's

• Ivo Landman

  redacteur NOS Online

Een militaire maanbasis, bemand door twintig 'ruimtesoldaten' die het station met nucleaire granaatwerpers en mijnen moesten verdedigen. Het klinkt als een waanzinnig plan, maar in 1959 was het een serieuze optie voor het Amerikaanse leger.

De plannen voor 'Project Horizon' doken op in militaire documenten die in 2014 zijn vrijgegeven door het leger. Ze staan beschreven in het boek Amazing stories of the space age. Daarin vertelt de Amerikaanse ruimtevaartkenner Rod Pyle hoever het leger wilde gaan in de strijd tegen tegen het schrikbeeld van een red moon: alles om te voorkomen dat de Sovjet-Unie de maan zou bezetten.

In zijn boek beschrijft Pyle meer ambitieuze en dwaze projecten uit het prille begin van het ruimtetijdperk, zoals het plan van de nazi's voor een bemand ruimtevliegtuig, de Silbervogel. Die had bommen op Amerika moeten gooien om daarna in Japans gebied te landen. Na de Tweede Wereldoorlog worden ook in de VS de meest bizarre missies bedacht: van raketten op atoomkracht tot bemande vluchten naar Mars en Venus.

229 maanvluchten

Van al die verhalen is het plan voor de Horizon-maanbasis misschien wel het meest intrigerend. Pyle verbaast zich over de enormiteit van het project. Voor de bouw van de basis zouden 229 vluchten nodig zijn met een Saturnus 1-raket, op dat moment de grootste raket die in ontwikkeling was. De kosten werden optimistisch op 6 miljard dollar geraamd, het latere civiele Apollo-project zou ruim 20 miljard gaan kosten.

Het leger wilde met project Horizon wapensystemen op de maan plaatsen om doelen op aarde en in de ruimte te kunnen raken. Het station zou in 1965 worden bemand, uiteindelijk door zo'n twintig militairen in speciale ruimtepakken en beveiligd met M18 Claymore-mijnen. Die werden geacht bij een ontploffing de meeste schade aan ruimtepakken te kunnen toebrengen. "De scherven hoefden niemand te doden, dat zou het vacuüm van de ruimte wel doen", schrijft Pyle.

De ruimtesoldaten zouden daarnaast de beschikking krijgen over een bizar wapen: de M-29 Davy Crockett, een soort granaatwerper die kleine atoombommen kon afvuren. "Het idee was dat dit wapensysteem snel kon worden opgesteld op het maanoppervlak om de Horizon-basis te verdedigen tegen troepen die vanuit het omliggende land zouden aanvallen, waarschijnlijk Sovjetsoldaten, want er was niemand anders op aarde die zelfs maar in de buurt kwam van de middelen voor dit soort ruimte-oorlogsvoering."

Bloedserieus

Nu lijken de geheime militaire maanprojecten (de Amerikaanse marine had LUNEX, een soortgelijk project, zij het iets voorzichtiger idee voor een maanbasis) krankzinnig, zeker in een tijd dat er nog geen mens in de ruimte was geweest. Maar vanuit het oogpunt van het Amerikaanse leger waren de megalomane plannen heel begrijpelijk. Ze werden ontwikkeld op het hoogtepunt van de Koude Oorlog, en het verdrag dat wapens in de ruimte verbiedt, kwam er pas in 1967.

In 1957 hadden de Russen twee zware satellieten in een baan om de aarde gebracht, terwijl het de VS niet eens lukte een minisatellietje te lanceren.

Het was dus niet zomaar een wild plan, zegt Pyle als we hem vragen hoe serieus de bedoelingen van de Amerikaanse legertop waren. "Ze waren bloedserieus. Midden jaren vijftig werden kernwapens nog vervoerd door zware langzame bommenwerpers. Wat als je ze vanuit de ruimte met enorme snelheden kon laten vallen, dan zouden ze niet zijn te stoppen? En wat als de communisten de maan zouden veroveren?"

De legertop dacht dat de maanbasis haalbaar was met de op dat moment beschikbare technologie. "Project Horizon was geen noodscenario. Het was een grootschalige onderneming die vergelijkbaar zou zijn met het Manhattan-project (waarmee in de jaren veertig de eerste atoombom werd ontwikkeld, red.)."

President Eisenhower zag echter niets in de enorme militaire ruimtevaartprojecten en riep in plaats daarvan een civiele ruimtevaartorganisatie in het leven: NASA. Project Horizon en LUNEX belandden in de archieven.

Apollo

Aan de ene kant is Pyle blij dat de plannen nooit werkelijkheid zijn geworden. "Waarschijnlijk hadden de grootste talenten op het gebied van ruimtetechnologie er dan tien jaar aan gewerkt en was het project uiteindelijk toch grotendeels of helemaal gestopt."

Maar als project Horizon succesvol was uitgevoerd, zonder dat het tot een oorlog had geleid, hadden we nu wel een basis en infrastructuur op de maan gehad en geregelde bevoorradingsvluchten ernaartoe, stelt Pyle. "Hoe indrukwekkend het Apollo-project ook was, uiteindelijk was het maar op een enkel doel gericht: de Russen verslaan door als eerste op de maan te landen, gevolgd door nog een paar meer wetenschappelijke maanmissies. Een enorme prestatie, maar die kwam wel ten einde."

Rod Pyle, Amazing Stories of the Space Age, Prometheus Books, ISBN 978163388221