'Poetin heeft het precies hoe hij het hebben wil'
Rusland staat centraal in een nieuwe reeks zware beschuldigingen. Het Kremlin zou al vijf jaar geleden hebben besloten zijn volle gewicht in de strijd te gooien om Donald Trump president van de Verenigde Staten te maken. Russische inlichtingendiensten zouden intussen bergen materiaal hebben verzameld om, indien nodig, Trump te kunnen chanteren, inclusief opnamen van seksuele uitspattingen in een Moskous hotel. Het Kremlin kent al Trumps duistere geheimen, is de boodschap.
De vinger wijst naar Vladimir Poetin persoonlijk. Die zou als een spin in een gigantisch web de wereld naar zijn hand proberen te zetten. Is dat ook werkelijk zo? Rusland is er niet vies van om te stoken. Dat heeft het in het verleden ook wel bewezen in binnen- en buitenland. Maar het even eenvoudige, als onbevredigende antwoord is toch: dat weten we niet. Althans niet zeker.
Wat weten we wel?
Poetin wil een einde maken aan wat hij een monopolaire wereld noemt. Dat is een wereld waarin Washington het voor het zeggen heeft, waarin Amerikaanse (strijd-)krachten optreden als politieman van goed en kwaad. Dat heeft hij keer op keer zelf gezegd.
Hij wil Rusland op het schild van de globale macht hijsen. Dat gaat niet vanzelf. Hoe bereik je het? Op twee manieren: door je tegenstanders tegen elkaar uit te spelen en door zwaar in te zetten op eigen militaire kracht. Poetin doet het allebei.
Hoe dat in de praktijk werkt, heeft hij op de Krim laten zien. Daar bezetten Russische troepen in het voorjaar van 2014 het regionale parlement en een aantal andere strategisch posities. Vervolgens werd er een referendum georganiseerd, waar volkomen voorspelbaar uitkwam dat de Krim zich moest aansluiten bij Rusland. Daarna lijfde Rusland het schiereiland in.
De sancties van Washington en Brussel en de contra-sancties die Moskou daarop liet volgen, verdeelden vanaf het begin vooral Europa. Veel Europese bedrijven ondervinden er de negatieve gevolgen van. Rusland heeft er alles aan gedaan (en doet dat nog steeds) om die verdeeldheid te voeden. Westerse delegaties van tegenstanders van de sancties worden uitgenodigd naar de Krim en daar in de watten gelegd.
De propagandamachines van Sputnik en Russia Today houden niet op om het Europese en Amerikaanse publiek te bombarderen met verhalen over het vermeende onrecht van de sancties en het vermeende gelijk van de Europese tegenstanders ervan. Russische ambassades in Europese hoofdsteden worden onvermoeibaar ingezet om de Krim=Rusland-boodschap uit te dragen. Bij veel politieke anti-establishment-bewegingen vinden ze een gewillig oor.
'Compleet verzonnen'
Terug naar Washington. Het Kremlin ontkent alles. Het rapport over Trump is een "compleet verzonnen", zei Poetins woordvoerder Dmitry Peskov. De hacks bij de Democratische Partij, de verspreiding van nepnieuws en propaganda via (onder meer) Sputnik en Russia Today zijn uit de duim gezogen.
Het zijn de laatste stuiptrekkingen van president Obama, die Rusland zijn rol op het wereldtoneel niet gunt. Zolang er geen hard bewijs op tafel ligt, zal Moskou die lijn aanhouden. En waarschijnlijk ook als dat wél het geval is.
Intussen heeft Poetin het wel precies zoals hij het hebben wil. Obama, die in het Kremlin meer en meer gehaat werd, vertrekt. Van Trump wordt een veel meer meewerkende houding verwacht, maar zelfs als dat niet zo is, zal die waarschijnlijk vooral aan de slag moeten om zijn eigen positie veilig te stellen. Oekraïne en Syrië, om maar eens twee brandhaarden te noemen waar Rusland een dikke vinger in de pap heeft, zullen Trump waarschijnlijk weinig kunnen schelen.
Europa is verdeeld en zal na verkiezingen in Frankrijk, Duitsland en Nederland in de loop van het jaar mogelijk nog een stuk verdeelder raken. Tegelijkertijd gaat Rusland ondanks economische malaise volop door met modernisering en uitbreiding van zijn strijdkrachten. Het heeft al bewezen die ook in te willen zetten.
