Aantal incidenten tussen NAVO en Rusland loopt op
Onderzeeërs worden weggejaagd, wapensystemen worden afgestoft en vlak bij landsgrenzen geplaatst. NAVO-militairen die oefenen aan de Russische grens en de Amerikanen die opvallend veel munitie naar Europa sturen. De NAVO-landen en Rusland provoceren elkaar de laatste weken over en weer.
Komende dinsdag komen de ministers van Buitenlandse Zaken van de NAVO bij elkaar in Brussel en over enkele weken is er een EU-top met alle Europese leiders. Op die bijeenkomsten zullen ze vooral praten over sancties tegen Rusland.
Europa worstelt met het politieke antwoord op Rusland. "We hebben te veel slappe knieën in Europa. Wat we nu nodig hebben is leiderschap en geen politici die denken: de beer brult laten we hem maar zijn zin geven", zei een Duitse toppoliticus deze week tijdens een informeel diner met buitenlandse journalisten.
Europese politici zien ook dat de NAVO en Rusland elkaar over en weer dwars zitten. De afgelopen maanden zijn er verschillende kleine en grote incidenten geweest. Bovendien hebben steeds meer ministers van Defensie het over 'hard terugslaan' of 'oorlog als het moet'.
Halverwege oktober oefent de Russische vloot in de buurt van Noorwegen. Daarna stoomt de vloot op naar de Middellandse Zee. Bijna op hetzelfde moment kondigt Noorwegen aan dat er vanaf begin volgend jaar 330 Amerikaanse mariniers worden gestationeerd op de militaire basis Vaernes. Cruciaal voor de Noorse veiligheid, zo liet de Noorse minister van Defensie weten.
Laaiend
Maar de Russen zijn laaiend en noemen het een agressieve daad van het Westen. Daarbij wordt verwezen naar een verdrag uit 1949, waarin is afgesproken dat buitenlandse troepen geen militaire basis in Noorwegen mogen hebben. De Amerikanen worden een kleine 1.000 kilometer van de Noord-Russische grens gestationeerd.
Secretaris-generaal Stoltenberg zegt in een reactie dat de Russen op steeds meer manieren actief worden. Hij wil daar een actieve scherpe NAVO tegenover plaatsen. De NAVO moet voortaan troepen binnen twee maanden kunnen mobiliseren in plaats van de gebruikelijke zes maanden.
De Amerikanen sturen ondertussen niet alleen troepen naar Europa, maar ook munitie. Begin november arriveert, vanwege die Russische dreiging, een grote hoeveelheid munitie in Noord-Duitsland. De ene na de andere container, 620 in totaal, wordt in de Noord-Duitse havenstad Nordenham uitgeladen. Er is nog nooit zoveel munitie (ook niet in de tijd van de Koude Oorlog) naar Europa gestuurd. In januari zullen ook nog extra militairen volgen.
Het volgende incident volgt snel. In de Middellandse zee ontdekken en verjagen de Russen begin november een Nederlandse onderzeeër. De officiële verklaring is dat de boot gevaarlijke manoeuvres maakt in de buurt van het vliegdekschip de Admiraal Koesznetsov. Wat er precies is gebeurd weten we niet, want Nederland en de NAVO zwijgen over het incident.
Ook politiek stijgt de spanning. Hoewel neutraal, bezoekt de Finse president voor het eerst sinds het bestaan van de organisatie het hoofdkwartier in Brussel. Hij spreekt z’n zorgen uit over de oplopende spanningen tussen Rusland en de NAVO.
Speldenprikken
Een onderzeeboot verjagen en een politiek statement zijn nog te kenschetsen als speldenprikken, maar in Servië wordt het serieus.
Het land zet een groep Russen het land uit, omdat ze volgens de regering betrokken zijn bij de voorbereidingen om een coup te plegen in Montenegro. En in Montenegro zelf worden enkele scherpschutters gearresteerd. In dat land loopt de spanning al langer op, omdat het land onder leiding van premier Djukanovic lid wil worden van de NAVO, tot groot ongenoegen van de pro-Russische oppositie.
De NAVO is geen agressieve organisatie.
NAVO-baas Stoltenberg laat weten dat de situatie niet mag escaleren. Hij stelt voor om nogmaals de speciale Rusland-NAVO raad bij elkaar te roepen. "We moeten met elkaar in gesprek blijven. De NAVO is geen agressieve organisatie", laat hij weten. De speciale raad kwam deze zomer, na afloop van de NAVO-top in Warschau, voor het laatst bij elkaar.
Poetin is boos
De Russische president Poetin gebruikt heel andere woorden. Tegenover een Russisch persbureau zegt hij dat de besluitvorming van de NAVO hem niet bevalt. Hij is vooral boos over een grote militaire NAVO oefening van november in Litouwen. De Russen hebben het gevoel dat de NAVO steeds dichter bij hun grenzen komt. En dus worden S-400 luchtafweergeschut en zogenoemde Iskander precisieraketten naar Kaliningrad, aan de grens met Polen, gestuurd.
De Britten gebruiken op hun beurt binnen de NAVO de hardste woorden tegen de Russen. Sir Michael Fallon, de minister van Defensie, zegt dat de NAVO bereid is om ten strijde te trekken als het nodig is. "We zullen alle landen van de NAVO verdedigen als het moet." Ook in Litouwen zelf, is de minister van Defensie strijdbaar. "Een Russische aanval op ons land is denkbaar. Ik hoop het niet, maar we zijn er elke dag klaar voor."