Het kernafval van Petten: een lange geschiedenis

Begin jaren 60 werden in het Noord-Hollandse Petten twee kernreactoren in gebruik genomen. Sindsdien produceren die twee reactoren kernafval. Een deel van dat afval ligt nog steeds opgeslagen bij de reactoren en moet dringend naar de centrale opslag voor kernafval in Nederland worden vervoerd.

Lees in onderstaande tijdlijn hoe dat in zijn werk ging:

1958: De bouw van de kernreactoren in Petten wordt gestart.

1960: Opening van de lage flux reactor (LFR) in Petten, die wordt gebruikt voor trainingsdoeleinden en onderzoek.

1961: Opening hoge flux reactor (HFR) in Petten. Hier worden onder meer radioactieve isotopen geproduceerd die in ziekenhuizen worden gebruikt bij behandelingen tegen kanker.

1965: De Waste Storage Facility wordt in gebruik genomen. Op het terrein van de reactoren in Petten wordt hier al het hoog-, middel en laagradioactieve afval uit Petten en van andere bronnen in Nederland opgeslagen. Laag- en middelactief materiaal wordt vanuit hier vervoerd naar dumpplaatsen in de Atlantische Oceaan.

1984: Oprichting van COVRA, de Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval. In 1984 wordt besloten dat al het Nederlands radioactief afval centraal moet worden opgeslagen. Dat gebeurt in eerste instantie bij een tijdelijke vestiging in Petten.

1992: De COVRA verhuist naar Nieuwdorp, vlak naast de kerncentrale Borssele in Zeeland. Hier wordt al het laag-, middel- en hoog-radioactieve afval dat in Nederland ontstaat 100 jaar bovengronds opgeslagen. Daarna is het de bedoeling dat het in de grond wordt gestopt. Nog onbekend is welke locaties daarvoor in aanmerking komen.

1996: In Petten, in de voormalige Waste Storage Facility, ligt nog zogenaamd historisch afval opgeslagen. Hiervan blijken enkele vaten te corroderen en te zijn aangetast. Aan omwonenden wordt beloofd dat dit afval zo snel mogelijk zal worden verwijderd, maar dat gebeurt niet..

2003: vanaf 2003 is het gebouw voor het hoog-radioactieve afval, het HABOG (Hoog Actief Behandelings en Opslag Gebouw), klaar. Het afval uit de opwerkingsfabrieken wordt hierin 100 jaar opgeslagen tot er een eindbergplaats voor is gevonden.

Ook het historisch hoog-radioactief afval uit Petten moet hier naar toe, maar dat blijkt lastig omdat het afval een mengsel is van verschillende soorten afval en het uit elkaar halen en sorteren van de verpakkingen levensgevaarlijk werk is. Dus blijft het staan in Petten.

2012: De overheid grijpt in. Er wordt een plan van aanpak opgesteld om het hoogradioactieve afval in 2017 naar COVRA af te voeren.

2013: Er wordt begonnen met het afvoeren van historisch afval van Petten naar de COVRA in Zeeland. In eerste instantie alleen nog het laagactieve afval. Voor het hoogactieve afval wordt een nieuwe installatie gebouwd, de VINISH, die de vaten zal klaarmaken voor transport naar het buitenland waar ze in cement zullen worden gegoten en dan weer naar het COVRA zullen worden getransporteerd. Maar dit proces gaat niet zoals gewenst.

2014: In oktober wordt bekend dat de termijn van 31 december 2016 niet wordt gehaald. Het afval moet nu voor 2020 worden afgevoerd.

2015: De verwachte einddatum voor de afvoer van de vaten in Petten wordt gezet op 31 december 2022.

2016: In mei wordt duidelijk dat ook die datum waarschijnlijk niet gehaald wordt.