Hoe linksbuiten Bertus de Harder Bordeaux veroverde

Bordeaux is tijdens dit EK de thuishaven van de Rode Duivels. Maar de Franse stad kent ook een rijk verleden van Nederlandse voetballers. Ware publiekslieveling in het shirt van Girondins de Bordeaux was Bertus de Harder, de sierlijke linksbuiten van weleer.

Soms vertellen bijnamen meer over een speler dan beelden. Zo ook bij De Harder, die voetbal bedreef in een tijd ver voordat er ook maar nagedacht werd over gekleurde schoenen of tatoeages.

De Braziliaan van de Schilderswijk, de goede prins, de goddelijke kale, de koning van het veld en de beweeglijke duivel, De Harder was het allemaal. En toch zag het er lange tijd niet naar uit dat hij een van de eerste Nederlandse profs zou worden en zou uitgroeien tot de held van Bordeaux.

Bij het Haagse VUC brak De Harder in de jaren dertig door met zijn snelle rushes en vele doelpunten. Het bleef niet onopgemerkt en De Harder maakte zelfs deel uit van de WK-selectie van 1938, maar jaren later liep zijn reputatie een fikse deuk op. Tijdens de competitie van 1944 werd hij beschuldigd van betrokkenheid bij omkoping en voor tweeënhalf jaar geschorst. Bewijs werd overigens nooit gevonden.

Na zijn schorsing kwam De Harder terug. Hij ontving in 1949 een invitatie voor het B-elftal van Nederland, dat in Bordeaux uitkwam tegen Frankrijk B. Oranje kreeg een pak slaag (6-0), maar het spel van de linksbuiten viel op bij de op de tribune aanwezige bestuurders van Girondins de Bordeaux.

Beste speler van Frankrijk

De Franse club was net gepromoveerd naar het hoogste niveau en kon wel een kwaliteitsimpuls gebruiken. Ze boden de Hagenaar 30.000 gulden handgeld en De Harder, kind uit een arm gezin, ging overstag. Zo behoorde hij tot de eerste generatie Nederlandse profvoetballers, waartoe ook Frans de Munck (1. FC Köln), Faas Wilkes (Internazionale), Kees Rijvers (Saint-Étienne), Cor van der Hart (Lille OSC) en Bram Appel (Stade Reims) behoorden.

In Bordeaux werd de De Harder onderdeel van een voetbalsprookje. In het eerste jaar na de promotie werd de landstitel gepakt. De grote man? Bertus de Harder, clubtopscorer met 21 doelpunten. Hij zou uiteindelijk vijf succesvolle Franse jaren kennen, waarin hij zich wist te kronen tot beste speler van Frankrijk en ereburger van Bordeaux.

In Nederland werd De Harder vooral bekend door de Watersnoodwedstrijd van 1953. In Parijs speelde Oranje tegen Frankrijk, destijds een van de sterkere landen ter wereld. De opbrengst was bestemd voor de slachtoffers van de ramp in Zeeland. In tegenstelling tot andere interlands deden ook de profspelers mee.

Ze hadden nog nooit met elkaar samengespeeld, maar toch won Oranje die dag met 2-1. Het betekende in Nederland de doorbraak van het betaalde voetbal, waar de KNVB zich eerst nog hevig tegen verzette. Omdat De Harder in die jaren als prof in Frankrijk speelde, kwam hij tot maar twaalf interlands.

Na zijn Franse jaren keerde de linksbuiten terug naar Den Haag, maar al snel kreeg hij heimwee naar Frankrijk. Hij was daar nog actief als speler en trainer in lagere divisies.

In 1977 ontving hij van de Franse voetbalbond een zilveren medaille vanwege zijn verdiensten voor het voetbal daar. In 1982 stierf Bertus de Harder, slechts 62 jaar oud, na een hartaanval.