'Akkoord met Iran kan oplossing voor conflicten zijn'
Twaalf jaar lang is er gepraat, en nu is er een akkoord over beperking van het Iraanse nucleaire programma. In ruil daarvoor worden sancties opgeheven. In de eerste reacties wordt gesproken van een historisch akkoord. Veel grote problemen die in de regio spelen, kunnen nu worden aangepakt, verwacht Midden-Oostendeskundige Bertus Hendriks van Instituut Clingendael.
Het akkoord voorkomt in eerste instantie dat Iran een nucleaire macht wordt, zegt Hendriks in het NOS Radio 1 Journaal. "Maar het maakt de weg vrij voor veel meer. Iran was een paria, daar kan een einde aan komen. De hele geopolitieke kaart in de regio kan opnieuw getekend worden."
Iran is er zeer in geïnteresseerd om IS te vernietigen en kan daarin een bondgenoot worden van het Westen.
In het verleden had Iran veel macht in de regio. "Dat was tot eind jaren 70. Daarvoor was het land eigenlijk een soort vazalstaat van de VS en het Westen. Iran was de politieagent van de regio en had olie en gas." Na de revolutie waarbij de Iraanse geestelijke Khomeini aan de macht kwam, veranderde dat en door het atoomprogramma belandde Iran op een zijspoor.
Macht in de regio
Nu er een akkoord is met het sjiitische Iran kan het land op termijn een grote rol gaan spelen in de regio, zegt Hendriks. Dat kan een oplossing bieden voor de oorlog in Syrië, het conflict in Israël en de problemen met de soennitische terreurbeweging IS.
"IS vormt een bedreiging voor Iran, want de groepering is sterk anti-sjiitisch. Iran is er zeer in geïnteresseerd om de terreurbeweging te vernietigen en kan daarin een bondgenoot worden van het Westen."
Iran steunde ook de sjiitische Hezbollahpartij in zijn strijd tegen Israël. Dat deden ze samen met de Syrische president Assad. Maar de rol van Assad en Hezbollah is sterk verzwakt. Daarom kunnen de Iraniërs wel eens besluiten om de steun aan Hezbollah en Assad te beëindigen, zegt Hendriks. Dat kan leiden tot de val van de Syrische president en biedt openingen in het conflict tussen de Palestijnen en Israël.
Economische mogelijkheden
Het akkoord biedt ook mogelijkheden voor het Westen. "Handelsbeperkingen kunnen verdwijnen waardoor oliemaatschappijen daar weer gaan investeren. Het land is door de sancties verarmd. Ze hebben er veel producten nodig, wat weer voor afzet zorgt voor andere bedrijven."
