Nederland moet uitstoot broeikasgas CO2 flink terugbrengen
De Nederlandse Staat moet in 2020 de uitstoot van het broeikasgas CO2 met ten minste 25 procent hebben teruggebracht ten opzichte van het niveau in 1990. Dat heeft de rechter in Den Haag bepaald in een zaak die was aangespannen door klimaatorganisatie Urgenda.
De rechter is van oordeel dat de Staat een zorgplicht heeft voor de bescherming en verbetering van het leefmilieu. De kosten voor de te nemen maatregelen acht de rechtbank niet onaanvaardbaar hoog.
Daarnaast kan de overheid zich niet verschuilen achter het argument dat Nederland maar een klein onderdeel is in het wereldwijde proces van klimaatverandering, want elke vermindering kan bijdragen aan het voorkomen van een gevaarlijke klimaatverandering. Nederland zou hierin juist voorop moeten lopen, vindt de rechter.
Directeur Marjan Minnesma van Urgenda noemt de uitspraak een grote overwinning. "Dit is wat je altijd hoopt, maar iedereen zei: dit gaat nooit gebeuren." De uitspraak betekent dat mensen over de hele wereld hun staat gaan aanspreken op het terugdringen van de uitstoot van CO2, zegt de Urgenda-directeur.
Wetenschap
Met de huidige inspanning haalt de Staat hooguit een reductie van de CO2-uitstoot van 17 procent in 2020, volgens de rechter. Dat is onder de norm van 25 tot 40 procent die in de klimaatwetenschap wordt gezien als noodzakelijk voor geïndustrialiseerde landen.
De rechtbankvoorzitter vindt niet dat hij met de uitspraak het terrein van de politiek betreedt. Ook houdt hij rekening met de vrije beleidsruimte van de Staat en past terughoudendheid. "Dat is de reden om het bevel te beperken tot 25 procent, de ondergrens van de norm van 25 tot 40 procent." Een lagere vermindering dan 25 procent in 2020 noemt de rechtbank onrechtmatig.
Urgenda had geëist dat de Staat de uitstoot van CO2-gas in 2020 met 40 procent moest terugbrengen ten opzichte van 1990.
De zaak bevatte lastige en veelomvattende klimaattechnische vragen en de rechters beschikten naar eigen zeggen niet over deskundigheid op dit terrein. Ze hebben dan ook gekeken naar de feiten die door het overgrote deel van de wetenschappers worden onderschreven en waarover de Staat en Urgenda het eens zijn. De Staat kan overigens nog in hoger beroep.
900 burgers
Urgenda stapte naar de rechter omdat de organisatie het huidige klimaatbeleid een onrechtmatige daad vindt. De milieuorganisatie stelt dat de politiek de huidige generatie in de steek laat. Negenhonderd verontruste burgers steunden de rechtszaak van de organisatie. Deskundigen spraken al meteen van een unieke zaak.
In een interview met dagblad Trouw zei advocaat-generaal Jaap Spier van de Hoge Raad eerder dat er activistische rechters nodig zijn om zich te mengen in het klimaatdebat.