'MH17-rapport is ommekeer in Russisch standpunt'
Het rapport van Russische onderzoekers over het gebruik van een Buk-raket bij de MH17-ramp dat vandaag naar buiten kwam, is volgens deskundigen een ommekeer in het standpunt van de Russen.
De meest gehoorde theorie in Rusland over het neerhalen van de Boeing was tot nu toe dat een jachtvliegtuig van het Oekraïense leger dat had gedaan. "Ze hebben dus ingezien dat dat niet vol te houden is en gaan nu akkoord met de Buk-variant", zegt Rusland-deskundige en NRC-journalist Laura Starink. "Dat is een opmerkelijke switch." Ook correspondent Geert Groot Koerkamp noemt het een echt keerpunt in de Russische positie.
Steeds meer bewijs
De afgelopen maanden verschenen steeds meer berichten dat er inderdaad een Buk-raket is gebruikt voor het neerschieten van de MH17. Zo zei hoofdofficier van justitie Fred Westerbeke, die het onderzoek naar de ramp coördineert, dat er heel veel aanwijzingen voor zijn. In de wrakstukken zaten bovendien stukjes van een Buk-raket, bleek uit onderzoek van RTL Nieuws in maart.
De Russen proberen met dit rapport verwarring te zaaien over wie er schuldig is aan de vliegramp, zegt Ko Colijn, defensiespecialist van instituut Clingendael. "Het lijkt erop dat iedere keer als het bewijs van Russische betrokkenheid dichterbij komt, er een alternatieve theorie tegenover wordt gesteld."
Gelanceerd uit rebellengebied?
Volgens de anonieme onderzoekers is er bij het neerhalen van vlucht MH17 dus gebruikgemaakt van een Buk-raket , maar stond het lanceersysteem op grondgebied dat in handen was van de Oekraïners. De raket zou zijn afgevuurd uit Zarosjtsjenskoje en niet uit Snezjnoje, dat onder meer door de Onderzoeksraad voor Veiligheid is aangeduid als waarschijnlijke lanceerplek, zo'n 30 kilometer verderop.
Maar uit kaarten van de Oekraïense veiligheidsdiensten van de dag van de ramp blijkt dat ook Zarosjtsjenskoje in rebellengebied lag. "Daarmee lijken ze zich dus in hun eigen voet te schieten", zegt Laura Starink. "Ik heb toch het gevoel dat ze ergens een foutje hebben gemaakt."
Ko Colijn noemt het rapport in elk geval halve winst. "Nu zijn we er samen met die Russische onderzoekers vrij zeker van dat het toch wel een Buk-raket is geweest."
Satellietbeelden
Over het gepresenteerde bewijs zijn twijfels bij satellietfoto-deskundige Frank Wouters. "Je ziet satellietbeelden van 17 en 18 juli. Op die van 17 juli zijn ploegsporen te zien, een beetje vaag. Op het beeld van een dag later, is het contrast opeens veel groter geworden. Dat is onwaarschijnlijk." Ook is er op een andere plek meer tekening in het veld te zien, wat volgens Wouters onverklaarbaar is.
Wouters vergeleek de Russische beelden ook met beelden van zeven andere satellieten. "Op die satellieten is een wolkendek te zien. Maar als je kijkt naar de foto van de Russen, is er een geheel wolkenvrij gebied. De conclusie die ik trek is dat het niet op waarheid berust wat ons gepresenteerd wordt."