Transgenders in Amerikaanse leger eisen rechten op

• 

  Arjen van der Horst

  Correspondent Verenigde Staten voor NOS en Nieuwsuur

In de Amerikaanse strijdkrachten noemden ze het ‘don’t ask, don’t tell’. Wij zullen niet naar je seksuele geaardheid vragen, zolang je er maar niet openlijk voor uitkomt. Het was jarenlang de enige manier voor Amerikaanse homo's en lesbiennes om te dienen in de strijdkrachten, zij het stilzwijgend.

De homogemeenschap in de Verenigde Staten beschouwde het beleid als een belediging. In 2010 had haar campagne voor gelijke rechten succes. President Obama zette een streep door het ‘don’t ask, don’t tell’-beleid en daarmee maakte hij een einde aan de discriminatie van homoseksuele militairen. Hij noemde het een van de beslissingen waar hij het meest trots op was.

Maar één groep bleef achter. Een groep die zelden naar buiten treedt en al helemaal niet in de strijdkrachten: transgenders. Dit zijn mannen die geboren zijn in het lichaam van een vrouw of vrouwen die fysiek een man zijn. Hun bewustwordingsproces verloopt vaak langzaam en complex en gaat gepaard met discriminatie en onbegrip in hun omgeving.

Psychische aandoening

Lange tijd beschouwden de Amerikaanse strijdkrachten transgenders als mensen met een psychische aandoening. Pas sinds kort hebben de Amerikanen die kwalificatie ingetrokken, maar het is nog altijd verboden voor transgenders om openlijk in de strijdkrachten te dienen. Voor hen geldt nog altijd: don’t ask, don’t tell.

Toch zijn er naar schatting 15.500 transgender-militairen actief en zijn er 150.000 transgender-veteranen. Uit onderzoek van de universiteit van Los Angeles blijkt dat een op de vijf Amerikaanse transgenders in militaire dienst gaat (terwijl dat bij niet-transgenders een op de tien is).

Landon Wilson (24) was een van hen. Hij was geboren als vrouw. “Maar ik wist al op jonge leeftijd dat dat vrouwelijke niets voor mij was. Ik had ook snel in de gaten dat het niet geaccepteerd werd in de samenleving, dus ik hield het jarenlang stil. Pas toen ik 20 werd, besefte ik dat ik iets moest doen.”

De transformatie kwam tijdens zijn militaire diensttijd. Hij ging de strijdkrachten in als vrouw, maar na een medische behandeling werd hij een man. Kort daarna werd hij uitgezonden naar Afghanistan, waar hij als communicatiespecialist het radioverkeer van de Taliban moest afluisteren.

“Voor het eerst in mijn leven voelde ik me echt. Het werk in Afghanistan gaat gepaard met bijzonder veel stress, maar ik hoefde me niet langer zorgen te maken over mijn geslacht en hoe mensen me zagen. Daardoor kon ik me voor 100 procent concentreren op mijn werk.”

Transgender-militairen die toch uit de kast komen, worden prompt ontslagen. Het overkwam ook Landon Wilson. “De ironie is dat ze erachter kwamen toen ik in aanmerking kwam voor promotie”, zegt hij met een wrange glimlach. “Mijn officier moest allerlei formulieren invullen en zo zag hij dat ik in mijn dossier als vrouw stond geregistreerd.”

Hij riep Landon onmiddellijk op het matje. “Hij keek me aan en vroeg me: ‘Wat ben jij?’. Ik antwoordde dat ik een man was. Nog diezelfde dag zetten ze me terug op het vliegtuig naar de Verenigde Staten.”

Niet langer stil

Transgenders houden zich echter niet langer stil. Geholpen door populaire tv-series als Transparent treden ze steeds vaker naar buiten. Er zijn nu belangenverenigingen voor transgender-militairen die steeds nadrukkelijker hun rechten opeisen.

Ze krijgen daarbij steun van hoge militairen. Gale Pollock is een tweesterrengeneraal die aan het hoofd stond van de medische dienst van de Amerikaanse strijdkrachten. Zij onderzocht de rol van transgenders in andere landen. Bij veel bondgenoten kunnen transgenders al lang openlijk dienen. Nederland liet ze veertig jaar geleden al toe in het leger.

“We keken naar verschillende landen en de belangrijkse conclusie is dat het bij geen enkele bondgenoot noemenswaardige problemen opleverde toen ze hun strijdkrachten openstelden.”

Het einde van ‘don’t ask, don’t tell’ voor homo’s en lesbiennes, was ook een belangrijk moment voor transgenders. “Het opende de deur voor hen”, constateert Pollock. Volgens haar zal het niet meer dan een kwestie van tijd zijn tot ook transgenders openlijk kunnen dienen.

“Als je het leger wil ingaan, dan moet iedereen dat kunnen. Zolang je maar de juiste opleiding hebt en fit genoeg bent. De strijdkrachten moeten een afspiegeling zijn van alle economische en sociale lagen van onze maatschappij. Alleen zo kan het een leger zijn van het volk en niet van een bepaalde groep in onze samenleving.”

Gelukkigste tijd

Ook politiek zit het tij mee. De Republikein Chuck Hagel, die eind vorig jaar opstapte als minister van Defensie, had al aangekondigd dat hij het beleid ten aanzien van transgenders wilde wijzigen. Het is niet bekend wat zijn opvolger, de Democraat Ashton Carter, voor ideeën heeft, maar iedereen gaat ervan uit dat ook hij een einde wil maken aan ‘don’t ask, don’t tell’ voor transgenders.

Voor Landon Wilson kan dat moment niet vroeg genoeg komen. Hij zegt dat hij de gelukkigste tijd van zijn leven had in Afghanistan. Nog altijd wil hij graag terug naar het front. Maar is dat niet tegenstrijdig: gelukkig zijn in een oorlog? Wilson is even stil voordat hij een antwoord geeft. “De oorlog in Afghanistan is niets vergeleken bij de oorlog die ik in mijn hoofd uitvocht om te bereiken wie ik wilde zijn.”